Tomka wonna

Tego roku wiosna długo ociągała się z nadejściem, dlatego po raz pierwszy do Mojego Lasu wybrałam się na początku maja. W miejscu gdzie mamy swoje obozowisko zastałam kwitnącą tomkę wonną. Rosła w niewielkich kępkach na rozświetlonej słońcem polanie i przykuwała wzrok zieloną barwą kłosów ozdobionych białymi piórkami. Wówczas nie miałam pojęcia co to za roślina (trawa jakaś, pomyślałam bez nadziei, że ustalę jej nazwę), lecz pomimo lekkiego wiatru, który przekornie poruszał kłoskami, zabrałam się za fotografowanie. Zdjęcia powstały ot, tak (na wszelki wypadek zrobię, a nuż coś wyjdzie?) i tak bardzo się do nich nie przyłożyłam. Usprawiedliwia mnie jednak botaniczna ignorancja, którą powoli eliminuję pokonując niemało trudności i poświęcając mnóstwo czasu na przegląd i obróbkę zdjęć, a przede wszystkim na ustalaniu (z największą dozą prawdopodobieństwa, na jaką mnie stać) co na fotografii się znajduje. Fotografowanie i chęć przedstawienia rezultatów swoich poczynań na blogu, bardzo mnie motywuje do coraz lepszego(?!) robienia zdjęć oraz edukacji.
Poniższe zdjęcia przedstawiają zatem tomkę wonną, bylinę z rodziny wiechlinowatych (rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tys. gatunków. Stanowi ona główny komponent roślinności stepowej, łąkowej i pastwiskowej. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża. W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw), którą słusznie jednak określiłam mianem (jakiejś) trawy :-) .
Nieopisane datą zdjęcia pochodzą z 18 maja (nie zachowało się żadne z 4 maja - zatem albo tomka jeszcze nie kwitła, albo wiatr był za duży i wywiał zdjęcia do Kosza).

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych. W Polsce występuje pospolicie na całym obszarze.

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z r. wiechlinowatych- pokrój. Jest to niska bylina luźnokępkowa, źdźbło osiąga wysokość do 50 cm.

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z r. wiechlinowatych. Kłoski o błoniastych i bardzo długich plewach. Dolna, 1-nerwowa plewa jest o połowę mniejsza od 3-nerwowej drugiej plewy. Górne plewy o długości ok. 3 mm są ciemno owłosione i ościste. Plewki mają długość zaledwie 2 mm, nie mają ości i są połyskujące.

Kwitnąca tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.)  - kwiaty zebrane w przypominającą kłos gęstą wiechę o długości 2-8 cm. Wiecha jest dołem przerywana, górą zwęża się. Kłoski o błoniastych i bardzo długich plewach.

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z  r. wiechlinowatych  ma kwiaty przedprątne, w każdym kwiatku dwa tylko pręciki (te żółtawe) i słupek o piórkowatym znamieniu.

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z r. wiechlinowatych - tutaj sporo kwiatów już przekwitło.

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) kwitnie od maja do czerwca. (tutaj wygląd 16 czerwca)

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z r. wiechlinowatych  (wygląd 6 lipca)

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z r. wiechlinowatych. Owocem jest ziarniak - suchy, niepękający owoc traw będący jednonasienną niełupką (6 lipca)

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) z r. wiechlinowatych - powiększenie plew, znamion słupka, pręcików i owocu (ziarniaka).

Zdjęcia dodane później

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.)

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.)

-------------------------

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Rośnie na przydrożach i świeżych łąkach, w murawach i świetlistych lasach. Hemikryptofit.
Roślina posiada charakterystyczny zapach, zawiera bowiem kumarynę. Szczególnie dobrze można zapach ten wyczuć w sianie. Roślina o małej wartości paszowej. W sianie ma już małą wartość, gdyż wcześniej od innych traw kwitnie i drewnieje.

Pokrój - Niska bylina luźnokępkowa.
  
Łodyga  - Źdźbło o wysokości do 50 cm.

Liście  -  dolne liście o długich blaszkach, górne o krótkich. Wszystkie liście owłosione, języczek liściowy krótki (do 4 mm), owalny, poszarpany, porośnięty po bokach kępkami włosków.

Kwiaty  -   Zebrane w przypominającą kłos gęstą wiechę o długości 2-8 cm. Wiecha jest dołem przerywana, górą zwęża się. Kłoski o błoniastych i bardzo długich plewach. Dolna, 1-nerwowa plewa jest o połowę mniejsza od 3-nerwowej drugiej plewy. Górne plewy o długości ok. 3 mm są ciemno owłosione i ościste. Plewki mają długość zaledwie 2 mm, nie mają ości i są połyskujące. Kwiaty przedprątne, w każdym kwiatku dwa tylko pręciki i słupek o piórkowatym znamieniu.
Kwitnie od maja do czerwca.

Owoc -  ziarniaki dojrzewające jeszcze przed sianokosami.

Ziarniak (caryopsis) – suchy, niepękający owoc traw będący jednonasienną niełupką. Ziarniak okryty jest okrywą owocowo-nasienną, która powstaje ze zrośnięcia się kilkuwarstwowej owocni, łupiny nasiennej i resztek obielma. Główną masę ziarniaka stanowi nasiono zawierające niewielki zarodek oraz bielmo stanowiące jego znaczną część. W rolnictwie i potocznie ziarniaki określa się zbiorczą nazwą "ziarno". Ziarna zbóż stanowią podstawowe źródło pokarmu roślinnego dla ludzi.

Działanie lecznicze tomki wonnej opisał dr Henryk Różański
Z tomki wonnej,  która ma działanie rozkurczowe, przeciwbólowe, uspokajające, moczopędne, poprawiające krążenie obwodowe i mózgowe można przygotować nalewkę lub napar.
Tomka wonna jest trawą zasobną w kumaryny (ok. 1%, we wrześniu do 1,59%). Nadaje się do przygotowywania nalewek i wódek smakowych o zapachu i smaku sianka, typu żubrówki. Kilka fragmentów ziela tomki nadaje miły smak i zapach 0,5 l wódki 40-70%.
Trzeba ją suszyć w ciemnym miejscu.

Wskazania: kamica moczowa, skąpomocz, obrzęki, zdenerwowanie, bóle brzucha i głowy, bezsenność, zapalenie żył, zastoje limfy. Zewnętrznie: antyseptyczne, przeciwzapalne, poprawiające miejscowe krążenie, gojące, przyspieszające ustępowanie wysięków i krwiaków, zapalenie żył; zastoje limfy.

Dawkowanie:
  
Nalewka tomkowa – Tinctura Anthoxanthi 1:5 na alkoholu 40-60%: 5-10 ml 1-2 razy dziennie; do przemywania skóry trądzikowej, z liszajami, wypryskami. Do wcierania w miejsca uderzone, z obrzękiem i stanem zapalnym, reumatycznie zmienione, z zapaleniem żył, krwiakiem, po urazach i nadwyrężeniu fizycznym. Ponadto do wcierania w skórę przy łysieniu.

Napar – Infusum Anthoxanthi: 1-2 łyżki rozdrobnionego suchego ziela na 1 szklankę wrzącej wody. Pić po 100 ml 4 razy dziennie; w schorzeniach przewlekłych 1 szklanka naparu 2 razy dziennie, rano i wieczorem. Do płukania włosów przetłuszczających się, przy wypadaniu, łamliwości, łupieżu i łuszczycy. Do okładów na oczy zapalnie zmienione, zmęczone, opuchnięte. Likwiduje cienie i worki pod oczami.

  ************

Przepis na żubrówkę z tomki wonnej (wytrawną lub słodką):

Składniki:

• kilkanaście łodyg trawy tomki wonnej 
• 0,5 litra wódki 45%
• cukier wg uznania (w opcji na słodko)

Łodygi trawy najpierw zanurzyć we wrzątku na kilka sekund.
Pokroić na kilkucentymetrowe odcinki. Włożyć do butelki i zalać 0,5 l wódki.
Zamknąć (zakorkować) i odstawić na 5 tygodni. 
Po tym czasie przefiltrować (przez bibułę filtracyjną lub bardzo gęste sitko) do drugiej butelki, do której dla dekoracji można włożyć jedną długą łodygę trawy.

tomka wonna, Anthoxanthum odoratum, trawa białe piórka zdjęcia, żubrówka z tomki wonnej, nalewka z tomki wonnej, tomka wonna działanie lecznicze, ziarniak owoc, pospolita trawa las łąka, tomka wonna zdjecia opis, tomka wonna chwile zachwycone