28 kwietnia 2014

Pan Nadwodnik i pani Komarnica

Koziułka wielka (Tipula maxima)

W Zaczarowanym Lesie, oprócz much, chrząszczy i motyli spotkałam także komarnice - doprawdy duże owady. Latają trochę nieporadnie, gdzie tam im do ważek, choć na pierwszy rzut oka nieco je przypominają. Na drugi rzut oka widać ich nadzwyczajnie długie nogi i skojarzenie z komarem gigantem gotowe. Chociaż mnie kojarzy się także z fruwającym wielkim... pająkiem.
Komarnice to wielka rodzina owadów (opisano już lub dopiero 14 tysięcy gatunków!), zwana też koziułkowatymi. W Polsce występuje kilkadziesiąt gatunków, niestety, brak opisów dla wielu z nich. Udało mi się sfotografować i samca i samicę komarnicy. Przypuszczam jednak, że nie należą do tego samego gatunku - różnią się wzorami na skrzydłach i tułowiu.
Odwłok sfotografowanego samca dość mocno przypomina odwłok ważki - zakończony jest przydatkami analnymi, którymi, prawdopodobnie przytrzymuje odwłok samicy podczas kopulacji. Natomiast samica ma odwłok zakończony dość długim, spiczastym pokładełkiem, pomocnym podczas składania jaj w podłoże. Komarnic (koziułkowatych) nie należy mylić z komarami - te wielkie owady, jeśli w ogóle - żywią się nektarem, nie krwią. Do naszych domów przylatują zwabione światłem.

Samiec komarnicy wielkiej (Tipula maxima). Owady z tej rodziny mają smukłe i delikatne ciało. Skrzydła wydłużone, przeźroczyste lub wzorzyste   (fot. 27 kwietnia)
Ten samiec Tipula maxima z rodziny koziułkowatych (Tipulidae) miał 3-4 cm długości, a jego nogi nawet kilkanaście cm.
Inne nazwy rodziny komarnic to: komornica, mucha nawodna, nadwodnik, podkomar, podkomarek, ramzie, ramzy, zbutwień.  Tutaj koziułka wielka (Tipula maxima)
Samica komarnicy (Tipulidae). Owady te mają nogi nitkowate, które w razie zagrożenia natychmiast odrzucają.
Komarnica (Tipulidae) - ta samica była nieco mniejsza (3-3,5 cm długości)
Komarnica (Tipulidae) - samica widziana z boku. Jej odwłok jest wypukły od strony brzusznej, gdyż jest wypełniony jajami.
Komarnica (Tipulidae) - samica
Komarnica (Tipulidae) - samica
Komarnica (Tipulidae) - samica
Inny samiec komarnicy wielkiej (Tipula maxima) - fot. 28 kwietnia



O komarnicach, ich amorach i składaniu jaj napisałam jeszcze tutaj.

-----------------------------


Koziułka wielka (Tipula maxima)  - największy w Polsce gatunek owada z rzędu muchówek.
Wygląd - odwłok jasnobrązowo-szarawy z widocznymi przetchlinkami i ciemnymi plamkami po bokach. Na górnej części skrzydła trzy trójkątne ciemne plamy przy zewnętrznej krawędzi (pomiędzy nimi jasne "trójkąty") i mniejsze, bledsze plamy przy krawędzi dolnej.
  • Długość ciała    30-40 mm. Samice są większe od samców
  • Rozpiętość skrzydeł    65-80 mm
  • Nogi   10-15 cm długości, brązowe
  • Występowanie - skraje wilgotnych lasów, podmokłe łąki i cieniste zarośla
  • Okres występowania imagines  -  (kwiecień) maj - lipiec(sierpień)
  • Odżywianie - nektar kwiatów, soki roślinne lub wcale.  Larwy żerują na korzeniach roślin zielnych


Koziułkowate, komarnice (Tipulidae) – rodzina owadów z rzędu muchówek. W Polsce występuje 80, a może i 150 gatunków. Obecnie co najmniej 14 000 gatunków zostało już opisanych (np. koziułkowiec); stanowią największą rodzinę spośród dwuskrzydłych.
Polskimi odpowiednikami  dla łacińskiej nazwy rodziny Tipulidae były i są następujące nazwy: komarnica, komornica, mucha nawodna, nadwodnik, podkomar, podkomarek, ramzie, ramzy czy zbutwień.

Z wyglądu są to owady podobne do komarów, ale są znacznie od nich większe. Mimo podobieństwa do nich są dla ludzi zupełnie nieszkodliwe. Są słabymi lotnikami i łatwo jest je złapać. Ich bardzo długie nogi mogą łatwo oderwać się od reszty ciała, co może je ratować po złapaniu przez ptaki.
Większość osiąga do 60 mm długości, niektóre tropikalne gatunki nawet ponad 100 mm. Przyciąga je światło, więc często wlatują do domów podczas letnich wieczorów. Samice mają wypukłe od strony brzusznej odwłoki z powodu jaj w nich zgromadzonych oraz spiczaste pokładełka służące do ich składania.
Dorosłe owady żywią się nektarem albo wcale nie pobierają pokarmu, koncentrując cały swój kilkudniowy żywot na przeprowadzeniu godów.
Larwy mają szarą barwę, podłużny, walcowaty, zwężający się ku głowie kształt i wyciąganą głowę; pozbawione są odnóży krocznych. Zazwyczaj ostatni segment brzuszny ma kilka palczystych wyrostków. Żerują na opadłych liściach, igłach drzew iglastych, spróchniałym drewnie, w ściółce, na terenach podmokłych, niekiedy w zbiornikach słodkowodnych. Spełniają w związku z tym ważną rolę w ekosystemie. Niektóre gatunki żerują na korzeniach traw i innych roślin, będąc szkodnikami zbóż, warzyw, szkółek drzew, niekiedy w stopniu uszkadzającym rośliny.
W cyklu rozwojowym przechodzą przeobrażenie zupełne.

Cykl rozwojowy komarnic obejmuje sześć stadiów: jajo, cztery stadia larwalne i dorosły osobnik. Dorosłe owady żyją tylko kilka dni. Istnieją gatunki wykształcające jedno pokolenie w roku, lecz również gatunki dające w roku kilka pokoleń. Oznacza to, że larwy są obecne w uprawie przez cały rok i cały czas mogą wyrządzać szkody.

Objawy żerowania larw komarnic:
  • W dzień larwy komarnic pozostają ukryte w glebie. Nocą przemieszczają się ku górze, żerując na szyjkach korzeniowych i podstawach łodyg. Wciągają też części podciętych roślin do ziemi. Młode rośliny o nadżartych u podstawy pędach obumierają.
  • Gdy liczne larwy komarnic nadżerają szyjki korzeniowe traw, na powierzchni obszarów trawiastych pojawiają się duże brązowe plamy.
  • Mogą również powstawać szkody wtórne powodowane przez ptaki szukające larw w podłożu.
27 430

    koziułka wielka Tipula maxima, tipula maxima opis zdjęcia, koziułkowate zdjęcia opis, komarnice opis zdjęcia, wielki jasnobrązowy owad Tipulidae, komornica owad wielki komar, mucha nawodna, nadwodnik, podkomar, zbutwień, komar podobny do ważki, wielki komar ważka, komar olbrzymi zdjęcia, komarnice chwile zachwycone zdjęcia, owad z długimi kończynami, latający wielki pająk

    2 komentarze: