15 września 2015

Liście osiki


Choć trudno mi się z tym pogodzić, faktem jest, że lato ma się ku końcowi. Większość drzew ma jeszcze zielone liście, lecz z dnia na dzień ich ubywa - albo opadają zielone, oberwane przez wiatr, albo żółkną (u brzóz) i cicho spływają na ziemię, u klonów pospolitych zaś obsychają i brązowieją na brzegach.
Mimo tego ciągle jest zielono, a mieniąca się wszystkimi odcieniami żółci i czerwieni ewakuacja liści jeszcze nie jest powszechna. Z kolei rośliny zielne już od dłuższego czasu wyraźnie kończą wegetację - patrząc na nie widzi się nadciągającą jesień.
Pamiętam jednak jak było wiosną - zupełnie odwrotnie. Większość roślin łąkowych rozwinęła się i zakwitła, a drzewa jeszcze długo pozostawały nagie, uśpione.
    Niedawno przypomniałam sobie o ścieżce, którą dotąd jakoś omijałam. Można nią dojść na drugi brzeg Dużego Stawu. Wybrałam się tam niedawno i trafiłam do miejsca porośniętego drzewami liściastymi - głównie topolami i klonami jesionolistnymi. O ile klony nadal są zielone, o tyle topole osiki zrzucały już liście. Dziwny był to zakątek - jakby właśnie tam zaczynała się jesień. Na ziemi znalazłam wiele kolorowych liści osiki - sama nie wiem kiedy zaczęłam je układać aranżując kadr. Starałam się nie pomylić liści osiki z liśćmi innych topól - wybierałam te okrągławe, ozdobnie ząbkowane. Osika może mieć jednak liście o dwóch odmiennych kształtach - te, które wyrosną na pędach odroślowych będą większe, bardziej trójkątne, z wydłużonym wierzchołkiem.
    Wracając z owego zakątka jesieni, z lekkim uczuciem niepewności poszłam jeszcze do osik, które poznałam i obserwuję od końca zimy. I wiecie co? Do jesieni jeszcze daleko - liście tych osik mają się świetnie i zielono. Aha!

Topola osika, osika, topola drżąca (Populus tremula L.) – gatunek drzewa należący do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Najpospolitszy gatunek topoli w Polsce (fot. 14 września)
Topola osika, osika, topola drżąca (Populus tremula L.) - liście są prawie okrągłe, cienkie, blaszkowate, z bardzo krótkim wierzchołkiem, długości 3-8(10) cm, na brzegu łagodnie nierówno karbowano-ząbkowane.
Topola osika (Populus tremula L.) - gatunek ten cechuje duża zmienność morfologiczna i fizjologiczna. Występują liczne formy różniące się pokrojem, wielkością i kształtem liści, barwą kory, oraz różną odpornością na choroby grzybowe.
Topola osika (Populus tremula L.) - liście z wierzchu są żywozielone, matowe lub delikatnie błyszczące, pod spodem matowo szarozielone (sine), obustronnie nagie (fot. 14 września)
Topola osika (Populus tremula L.) - jesienią liście przebarwiają się na kolory od cytrynowożółtego przez żółty i ciemnożółty do pomarańczowoczerwonego,a nawet fioletowego (fot. 14 września)
Topola osika (Populus tremula L.) - użyłkowanie liści pierzaste: z nasady liścia wybiega - jako pewnego rodzaju przedłużenie ogonka liściowego - żyłka centralna (główna), od której w lewo i w prawo odgałęziają się żyłki boczne (fot. 3 lipca)
Topola osika (Populus tremula L.) - liście rozwijają się pod koniec kwietnia, a opadają do października. Ogonek liściowy bocznie spłaszczony, wiotki i dłuższy od blaszki, dzięki czemu liście poruszają się i szeleszczą pod wpływem nawet niewielkiego wiatru (fot. 3 lipca)
Topola osika (Populus tremula L.) - ulistnienie skrętoległe. Liście są prawie okrągłe. Mają długość do 10 cm. Są grubo i nierówno ząbkowane. Młode listki są pokryte szarym kutnerem, jednak wcześnie stają się nagie (fot. 3 lipca)
Topola osika (Populus tremula L.) - spodnia strona zeszłorocznego liścia (fot. 8 marca)
Topola osika (Populus tremula L.) - spodnia strona zeszłorocznego liścia (fot. 8 marca)
Topola osika (Populus tremula L.) - wbrew pozorom liście osiki są trwałe. Straciły barwę, ale zachowały się w dobrym stanie przez całą zimę (fot. 8 marca)

----------------------------------


Gatunek topoli osiki opiszę przy okazji prezentacji całych drzew i pni. Tym razem ograniczam opis do samych liści.

Topola osika, osika, topola drżąca (Populus tremula L.) – gatunek drzewa należący do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Najpospolitszy gatunek topoli w Polsce.

Ulistnienie skrętoległe.
Liście są prawie okrągłe, cienkie, blaszkowate, pojedyncze z bardzo krótkim wierzchołkiem, długości 3-8(10) cm, na brzegu łagodnie nierówno karbowano-ząbkowane, z wierzchu żywozielone, matowe lub delikatnie błyszczące, pod spodem matowo szarozielone, obustronnie nagie.
Młode listki są pokryte szarym kutnerem, jednak wcześnie stają się nagie i ciemnozielone na stronie górnej, na spodniej zaś sine.
Ogonek liściowy bocznie spłaszczony, wiotki i dłuższy od blaszki, dzięki czemu liście poruszają się i szeleszczą pod wpływem nawet niewielkiego wiatru.

Liście na pędach odroślowych mają inny kształt - jajowate do trójkątnych; często są sercowate u nasady, z wydłużonym wierzchołkiem, brzegi drobno piłkowane, owłosione od spodu, zwykle większe. Ogonki tych liści są krótsze i bardziej masywne.

Okres występowania liści - od końca kwietnia do października. Jesienią liście przebarwiają się na różne kolory - od cytrynowożółtego przez żółty i ciemnożółty do pomarańczowoczerwonego, a nawet fioletowego.



Pędy odroślowe - wyrastają z pąków przybyszowych, które pojawiają się na gałęziach, pniach, szyi korzeniowej i korzeniach drzew bądź samorzutnie, bądź też na skutek uszkodzeń mechanicznych. Również mogą się one rozwijać z pąków śpiących.
Często ich zadaniem jest uzupełnienie lub całkowita odbudowa utraconej korony, jak to obserwujemy w wypadkach przemarznięcia drzew, ich ogławiania (np. wierzby) lub ścięcia. W tym ostatnim wypadku z pozostałej części pnia lub szyi korzeniowej wyrastają bujne pędy, które zasilone przez pozostały w ziemi system korzeniowy rosną i z czasem tworzą wielopniowy organizm. Wydawanie tego rodzaju odrośli jest cechą wielu drzew liściastych, m.in. olsz, topoli, wierzb i lip.

Odrębną kategorię pędów odroślowych stanowią odrośle korzeniowe, które wyrastają z korzeni drzew i krzewów. Są one charakterystyczne tylko dla niektórych gatunków, przy czym ranienie korzeni (np. przy uprawie gleby) znacznie ułatwia ich powstawanie (np. u wielu gatunków topoli, zwłaszcza topola biała i osika, poza tym u robinii, wiązu pospolitego).
Liście pędów odroślowych w pierwszym roku różnią się od pozostałych przede wszystkim wielkością, poza tym kształtem. 




topola osika - link 1, link 2, link 3,
użyłkowanie liścia


.67.11.


liście osiki, osika liście, topola osika liście, okrągłe liście drzewa zdjęcia, okrągłe liście ząbkowane zdjęcia, Populus tremula liście, liście osiki, osika liście zdjęcia opis, topola osika liście zdjęcia, Populus tremula liście obrazy, liście osiki chwile zachwycone, osika liście chwile zachwycone, topola osika chwile zachwycone, Populus tremula chwile zachwycone,

19 komentarzy:

  1. Układałaś liście do zdjęcia! Urocze. Chciałbym zobaczyć Cię przy tym:)
    Niemal zawsze czegoś się dowiem gdy wpadnę do Ciebie, Aniko. Dzisiaj kształtu liści osik; ładne są, oryginalne. A pamięć masz taką, że zazdroszczę.
    Życzę Tobie i sobie lata dłuższego niż zwykle. Czasami takie bywają, czemu więc nie w tym roku?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, pierwszy raz mi się zdarzyło, że przygotowałam sobie kadr. A liście były tak kolorowe, że gdy kładłam z nich pasjansa, zapomniałam, że są oznaką jesieni. Dziękuję, Krzysztofie, za takie życzenia - i wzajemnie! Pamiętam, zaledwie 3 lata temu ciepłe dni (a zwłaszcza weekendy!) trwały niemal do końca października.

      Usuń
    2. Aniko, pamiętam tamtą jesień. Zaczęła się późno, w listopadzie, bo lato trwało do końca października. Pamiętam też listopad sprzed kilku lat, calutki słoneczny. Od najbliższej niedzieli zaczynam swój górski sezon, byłoby super, gdyby w tym roku te dwa miesiące były słoneczne. Czy zauważyłaś, jak niesyci jesteśmy słońca?
      Anika układająca liście do fotografii… Ech, zobaczyć Cię wtedy! :-)

      Usuń
    3. Ja również liczę na sprzyjającą aurę i dużo słońca, którego zimą bardzo mi brakuje. Trzymam kciuki za Twoje górskie wyprawy.
      Kiedy układałam liście, nikt mnie nie widział. Ich zbieranie i układanie sprawiło mi przyjemność. Chętnie to powtórzę :-)

      Usuń
    4. Dziękuję, Aniko.
      Powtórz, powtórz, tylko pamiętaj, proszę, a daniu komuś swojego aparatu na chwilę. Niech Ci prztyknie ładne zdjęcie, którym podzielisz się z nami -:)

      Usuń
    5. Byłem. Wróciłem obejrzeć Twoje kompozycje z liści. Są piękne, Aniko.

      Usuń
  2. :) Też mi się spodobały te ułożone liście, chociaż ja miałem (zamiast z pasjansem) skojarzenia z łuskami jakiejś fantastycznej ryby :D Bardzo ładne kolory! A o drugie to bym Cię nawet poprosił w pełnej rozdzielczości - przyślesz? Zrobię sobie jesienną tapetkę na pulpit :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pasjans, łuski ryby czy zbroi Pani Jesień - wszelka interpretacja dozwolona :-) Liczą się te bajeczne kolory.
      Zdjęcie przesyłam z przyjemnością - załapać się na pulpit Ladaco, to dopiero gratka! Pozdrawiam i dziękuję za miłe słowa.

      Usuń
  3. Jakie piękne zdjęcia z tymi kolorowymi liśćmi, normalnie jestem oczarowana! :O

    OdpowiedzUsuń
  4. Odpowiedzi
    1. Dziękuję :-) W tamtej chwili ułożenie liści wydało mi się naturalnym dopełnieniem dla różnorodności ich barw.

      Usuń
  5. Cudowna paleta barw, pięknie pokazane :))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję bardzo. Cieszę się, że trafiłam w tamto miejsce. Później szukałam nawet jakichś kolorowych liści w innych miejscach, ale znajdowałam jedynie suche i brązowe.

      Usuń
  6. Osika jest wspaniałym drzewem! Uwielbiam je, a liście cudowne! :) Pozdrawiam i zapraszam do siebie! :)

    OdpowiedzUsuń
  7. osikowy patchwork przepiękny.

    OdpowiedzUsuń
  8. Zabrakło mi tylko, dlaczego osika tak skutecznie bije wampiry i z niej trzeba wbijać im kołek w serce :-D Po za tym super wpis.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kołkami nie tyle zabijano co przytwierdzano wampiry do dna trumny - czemu nimi? Trudno powiedzieć, to miękkie drzewo. Może właśnie o to chodziło? Żeby nie było łatwo.
      W grę wchodzi też srebrzystość tego drzewa (srebro działa antybakteryjnie, co zostało zauważone już w starożytności, więc na wampiry też działa, czosnek także srebrzyście połyskuje i osika takoż... przypadek? Nie sądzę ;)
      Być może to jednak kwestia krótkowieczności tego drzewa, niewiele dłużej żyjącego niż człowiek...

      Usuń