17 kwietnia 2013

Śmierć pięknie pisana

Śmierć jest ci pisana. Ale za to pięknie!

Szukając wiosny i nowego życia znalazłam też umarłe drzewo. Jego kora odstawała od pnia, a w wielu miejscach już jej nie było. I tam właśnie znalazłam hieroglify natury, pismo śmierci, które wydało mi się piękne. Oto dzieła korników (drukarzy?). Nie jestem tego pewna, ponieważ podobno korniki drukarze atakują drzewa iglaste, a to było liściaste.

Pień martwego drzewa naznaczony "pismem śmierci" (korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych)
Wewnętrzna strona kory martwego drzewa zaatakowanego przez jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych
Kora martwego drzewa od wewnętrznej strony
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych 
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych
Pień i wewnętrzna strona kory martwego drzewa liściastego zaatakowanego przez jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych 
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych
Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych

Korytarze jesionowca (Hylesinus sp.) pstrego lub rdzawego, chrząszcza z podrodziny kornikowatych



Bardziej prawdopodobne jest to, że na moich zdjęciach przedstawione są korytarze jesionowca pstrego Hylesinus varius (Fabricius, 1775).  Opis jesionowca rdzawego (Hylesinus wachtli orni Fuchs, 1906) nie zaistniał jeszcze w polskiej Wikipedii, ale wyczytałam, że chrząszcz ten występuje zdecydowanie rzadziej.


--------------------




Jesionowiec zmienny, jesionowiec pstry, jaśniak pstry (Hylesinus varius) - gatunek owada z rzędu chrząszczy z podrodziny kornikowatych. Występuje w Europie, Afryce Północnej i na Kaukazie.

Rójka - przebiega w marcu do maja, rozmnaża się jednak przez prawie cały sezon wegetacyjny.

Wygląd

Larwa beznoga (jak u wszystkich kornikowatych), barwy białej, z ciemną głową. 
Poczwarka typu wolnego barwy kremowej. 
Imago długości 2,5-3 mm. Kształt ciała trójsegmentowy, krępy, walcowaty, barwy szarobrązowej z ciemnymi, nieregularnymi wzorami.

Pokarm - żeruje głównie na jesionie, gdzie tworzy klamrowate chodniki. Atakuje głównie świeżo ścięte i osłabione drzewa. Preferuje cienką korę młodych drzew.

Znaczenie - Hylesinus varius jest główną przyczyną zamierania jesionów. Szczególnie jest groźny dla młodych drzew. Trudno zauważyć zasiedlanie jesionów przez tego owada, ponieważ nie widać trocinek, a tylko otwory wejściowe.




***********************


Kornikowate, korniki (Scolytinae) – podrodzina chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych, wcześniej klasyfikowana jako rodzina Scolytidae, syn. Ipidae.
Występowanie  -  na całym świecie do granicy zasięgu drzew. Niektóre gatunki mają tendencję do masowego pojawiania się i wyrządzania olbrzymich szkód w drzewostanach.
Przedstawiciele rodziny to małe od 0,6 mm do 13 mm owady walcowatego kształtu ciała, koloru brunatnego, szarego lub czarnego. Czułki kończą się zwykle zwartą buławką.
Korniki żywią się łykiem i miazgą lub hodowanym przez siebie grzybem. Niektóre odżywiają się tkankami roślin zielnych i nasionami (np. palm, kawy). Inne gatunki rozwijają się na wilczomleczach i kaktusach. Jednak większość korników jest związana z roślinami drzewiastymi.
Wbrew utartej opinii nie rozwijają się w przedmiotach wykonanych z drewna np. w meblach.

Część gatunków korników (np. zakorki, cetyńce, ogłodki, korniki, rytowniki, wgryzonie, bruzdkowce) rozwija się w łyku. Zwykle samce drążą w korze lub między korą a drewnem komory godowe. Jeżeli jest to gatunek monogamiczny, od komory godowej odchodzi jeden chodnik macierzysty, drążony przez samicę. W przypadku gatunków poligamicznych, od komory godowej może odchodzić od dwóch do nawet dziesięciu chodników macierzystych. Po obu stronach chodnika macierzystego samica wygryza nyże jajowe, w których składa pojedynczo jaja. Larwy drążą swoje własne chodniki nazywane chodnikami larwalnymi. Chodniki te zakończone są kolebkami poczwarkowymi, które (w zależności od gatunku) mogą być umiejscowione w korze, pomiędzy korą a drewnem lub płytko w drewnie.
Gatunki z rodzaju drwalnik, drwalniczek oraz większość korników z rodzaju rozwiertek rozwija się w drewnie. Samice wygryzają chodnik wejściowy i czasami chodniki boczne, gdzie składają jaja. W trakcie drążenia chodników wprowadzają do drewna symbiotyczny grzyb (każdy gatunek chrząszcza wprowadza charakterystyczny dla siebie gatunek grzyba). Larwy drążą krótkie chodniki i odżywiają się strzępkami symbiotycznego grzyba. Po przepoczwarczeniu opuszczają drewno. 
Samice niektórych gatunków po złożeniu jaj oraz samce odbywają żer regeneracyjny i powtórnie przystępują do rójki, a samice do składania jaj dając początek generacji siostrzanej. 
Np. kornik drukarz - Ips typographus (L.) odbywa żer regeneracyjny pod korą świerka w żerowisku, cetyniec większy Tomicus piniperda (L.) - w rdzeniu młodych gałązek sosnowych. Młode chrząszcze przed rójką odbywają żer uzupełniający, w trakcie którego rozwijają się ostatecznie narządy rozrodcze. I tak np. ogłodek wiązowiec - Scolytus scolytus (Fabr.) ogryza korę na pędach wiązów.

Znaczenie korników

Korniki zasiedlają zwykle drzewa osłabione (np. przez zanieczyszczenia powietrza, susze, pożary). I z tego powodu nazywa się je szkodnikami wtórnymi. Niektóre gatunki wyrządzają poważne uszkodzenia drzewostanów. Pospolity w Polsce kornik drukarz, atakuje świerk, rzadko sosnę i modrzew. Kornik sześciozębny i cetyniec większy żerują głównie na sośnie. Jodłowiec krzywozębny rozwija się na jodle. Ogłodek wiązowiec i ogłodek wielorzędowy uszkadzają wiązy i dodatkowo przenoszą groźną chorobę grzybową - grafiozę wiązu (holenderską chorobę wiązów) - Ophistoma ulmi.
Leśnicy starają się ograniczyć populacje szkodliwych gatunków przez wyszukiwanie tzw. drzew trocinkowych (zasiedlonych przez chrząszcze), ich ścinkę i wywóz, zanim zdąży wylecieć kolejne pokolenie korników. Liczebność niektórych gatunków (cetyniec większy, kornik drukarz, kornik modrzewiowiec, kornik zrosłozębny rytownik pospolity, drwalnik paskowany) kontroluje się przy pomocy pułapek z syntetycznym feromonem agregacyjnym.
W lasach pierwotnych korniki nie wyrządzają szkód i stają się bardzo ważnym elementem łańcucha pokarmowego. W Puszczy Białowieskiej są np. znaczącym składnikiem diety rzadkiego dzięcioła trójpalczastego (Picoides tridactylus). Ich żerowiska penetrowane są przez inne owady, które szukają tam pokarmu np. zoofagi czy saprofagi. W chodnikach korników spotykane są też roztocza i grzyby. Zasiedlając drzewa chore lub stare, przyczyniają się do ich szybszego zamierania i robią miejsce dla młodego pokolenia jodeł, sosen, świerków.
Problem z kornikami w lasach gospodarczych jest między innymi efektem przekształcenia w przeszłości lasów pierwotnych w monokultury. W takich warunkach często przestają działać mechanizmy kontrolujące liczebność korników i pojawiają się gradacje (masowe pojawy szkodników, w trakcie których dochodzi do uszkodzeń drzew, często na znacznych obszarach). Obecnie leśnicy starają się temu zapobiegać poprzez zwiększanie różnorodności biologicznej w lasach (wprowadzanie roślin nektarodajnych, owocowych, pozostawianie drzew dziuplastych i drewna martwych drzew).


Źródło: Wikipedia


korytarze korników zdjęcia, korytarze korniki, martwe drzewo liściaste korniki, jesionowiec zmienny owad informacje, jesionowiec pstry chrząszcz, jaśniak pstry chrząszcz, Hylesinus varius chrząszcz kornik, korniki informacje zdjęcia, jesionowiec pstry chwile zachwycone, Hylesinus varius chwile zachwycone,


4 komentarze:

  1. przeglądając zdjęcia korników natrafiłem na Twój post.
    Chodniki na tych fotkach należą do jesionowców (Hylesinus sp.) - pstrego lub rdzawego. Żerowiska są bardzo charakterystyczne - klamerkowate chodniki macierzyste i odchodzące od nich chodniki larwalne. Trzeba przyznać, że wyglądają dość efektownie... ;

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mariuszu, bardzo dziękuję za rozpoznanie! Wreszcie mogę podpisać zdjęcia :-)
      Poszperałam trochę w źródłach i skłaniam się ku jesionowcowi pstremu, gdyż j. rdzawy podobno występuje znacznie rzadziej.

      Usuń
  2. jakie mądre twoje słowa Aniko o Puszczy, korniku, dzięciołach trójpalczastych etc etc ... taak ... a teraz mamy nie 2013 ale 2017 ...
    Marek z Wlkp.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Te mądre słowa zaczerpnęłam z Wikipedii :-)

      Usuń