Czas błękitnego podróżnika

Dawno temu przedstawiłam zdjęcia zeschłych łodyg cykorii na tle śniegu oraz podałam krótki opis rośliny (tutaj). W ostatnich kilkunastu dniach cykoria podróżnik jest w pełnym rozkwicie. Jeszcze jakiś miesiąc temu, idąc wzdłuż Łąki Północnej sądziłam, że zarosła ją wyłącznie różowa koniczyna. Jakoś nie mogłam dostrzec nawet łodyżek cykorii. Ale teraz, w lipcu nadszedł jej czas (koniczyna tymczasem przekwitła i zrudziała). Kiedy mijam łąkę w godzinach przedpołudniowych, ta niebieszczy się mnóstwem kwiatów cykorii, niczym kawałeczkami nieba, a gdy wracam późnym popołudniem, po błękicie nie ma śladu - wywędrował gdzieś, zniknął.
Taki to jest ten błękitny podróżnik - jego kwiaty otwierają się wczesnym rankiem, a zamykają około południa lub nieco później. Myślę, że to dlatego roślina ta nie bardzo nadaje się do bukietów z polnych lub łąkowych kwiatów - zamknięte kwiaty cykorii podróżnika wyglądają (są?) na zwiędłe.
Poniżej zdjęć zamieszczam ciekawy opis rośliny z innego źródła oraz schemat kwiatu języczkowatego, który charakteryzuje rośliny z rodziny astrowatych.

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - gatunek rośliny z rodziny astrowatych

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) z rodziny astrowatych, znana także jako cykoria zwyczajna, podróżnik lekarski, podróżnik błękitny, podróżnik polny, podróżnik pospolity, batogi św. Jana, kozi mlecz, popie rurki, miododajna królewna.

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) rośnie na łąkach, pastwiskach, nasypach, ugorach, poboczach dróg i obrzeżach pól uprawnych.

Błękitny podróżnik (cykoria podróżnik) z r. astrowatych - kwiaty otwierają się tylko rano około godziny 6 lub 7, a zamykają się koło południa

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) ma bardzo mało liści

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) z rodziny astrowatych - pokrój rośliny

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - kwiaty niebieskie, czasem białe lub różowe. Koszyczki kwiatowe o średnicy 3–4 cm, złożone z licznych, języczkowatych kwiatów, osadzone na szczytach łodyg i w kątach łodyg bocznych lub górnych liści.

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - listki okrywy koszyczka ułożone w 2 szeregach, gruczołowato owłosione. Kwiaty brzeżne dłuższe, lancetowate. Otwarte tylko w ciągu dnia, nietrwałe.

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - powiększenie kwiatów języczkowatych

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - pąk kwiatowy

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - liście łodygowe są rzadko rozmieszczone, niewielkie, wydłużone lub lancetowate, czasem lekko ząbkowane, o strzałkowatej lub sercowatej nasadzie.

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - tylko raz spoktałam roślinę, która miała białe kwiaty. Akurat kwitł tylko ten jeden.

------------------------------------

Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) - gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny astrowatych. W Polsce pospolity.

Łodyga - dość cienka, sztywna, kanciasta, rozgałęziona, wewnątrz pusta, zielonkawoszara, u nasady szorstko i skąpo owłosiona, odporna na zerwanie dzięki zawartości mocnych włókien. Osiąga wysokość od 60 do 120 cm.

Dolne liście - owłosione od spodu, zatokowo pierzastodzielne i tworzą przyziemną rozetę.
Liście łodygowe są rzadko rozmieszczone, niewielkie, wydłużone lub lancetowate, czasem lekko ząbkowane, o strzałkowatej lub sercowatej nasadzie.

Kwiaty - jasnoniebieskie, języczkowate, osadzone są na szczytach łodyg, w kątach łodyg bocznych lub górnych liści, o 5-ząbkach, spodem ogruczolone, zebrane w koszyczki.
Kwitnie od lipca do października. Cykoria podróżnik jest zapylana przez wiele gatunków owadów.

Owoc - odwrotnie jajowata, 2-5-kanciasta, szarożółta, matowa, z ciemnymi plamami, niełupka z wieńcem z krótkich łusek. Mimo, iż nie ma puchu, nasiona roznoszone są przez wiatr.

Korzenie - palowe, bardzo silnie rozwinięte, grube, mięsiste, brunatne, z sokiem mlecznym, o gorzkim smaku.

Cechy charakterystyczne cykorii podróżnik:
- bardzo mała liczba liści
- wielkość jest nieproporcjonalna do masy i ilości liści


Siedlisko - rośnie na łąkach, pastwiskach, nasypach, ugorach, poboczach dróg i obrzeżach pól uprawnych.

Gleba - preferuje gleby gliniaste, piaszczyste, kamieniste, bogate w azot.
Najczęściej zachwaszcza brzegi pól upraw zbożowych oraz uprawy cykorii.


Ciekawostki dotyczące cykorii podróżnik:

• nazwa podróżnik wzięła się stąd, że rośnie często na pastwiskach, łąkach, miedzach, przy drogach, jakby „chciała podróżować”.
• kwiaty otwierają się tylko rano ok. godziny 6 lub 7; a zamykają się koło południa; szybko więdną
• jeśli występuje na suchych miejscach, zrzuca część liści aby zmniejszyć powierzchnię parowania. W ten sposób chroni się przed wysychaniem
• sok mleczny zawiera: cholinę, cukry (inulinę ok. 40%), fitosterol, gorzkie związki, kwasy polifenolowe, sole mineralne, śladowe ilości olejków eterycznych, witaminy B, C; liście zawierają: flawonoidy, hiperozyd, pochodne apigeniny; kwiaty zawierają: antocyjany i glikozyd - cychorynę
• ma właściwości lecznicze - w medycynie ludowej stosowana w homeopatii; korzeń łagodnie pobudza wytwarzanie soku żołądkowego, żółci oraz ma działanie moczopędne. Jest stosowny w wielu mieszankach ziołowych do leczenia zaburzeń trawienia, przy ogólnym osłabieniu i jako środek przeciwbakteryjny. Zewnętrznie stosowany przy leczeniu egzemy.
• roślina jadalna - młode listki można dodawać do sałatek, ze względu na zawartość witamin C, B i mikroelementów; korzenie po ususzeniu, zmieleniu i uprażeniu do dziś używa się jako surogatu kawy. Przy prażeniu zawarta w korzeniu inulina przemienia się w związek o aromacie przypominającym kawę. Korzenie, po usunięciu gorzkiego rdzenia są także stosowane do mięsnych zup i rosołów.
• liście i młode łodygi wykorzystywane jako pasza dla bydła
• roślina ozdobna – często sadzi się w zegarach kwiatowych z powodu regularnego otwierania się i zamykania kwiatostanów
• wg legendy kwiaty cykorii swój niebieski kolor zawdzięczają oczom dziewczyny płaczącej za straconym ukochanym.

Schemat przedstawiający budowę kwiatu języczkowego w rodzinie astrowatych (źródło):

A – zalążnia
B – puch kielichowy
C – pręciki zrosłe w rurkę
D – płatki korony przekształcone w języczek
E – słupek

cykoria podróżnik, kwiat podróżnika, cykoria podróżnik wygląd rośliny, Cichorium intybus,  cykoria zwyczajna, batogi św. Jana, kozi mlecz, podróżnik lekarski, podróżnik błękitny, podróżnik polny, popie rurki, podróżnik pospolity miododajna królewna, niebieskie kwiaty na łące, kwiaty języczkowate