Sjesta motyli

Śliczny, delikatny, wiotki i eteryczny motylek? Takiemu ujęciu tematu będzie mi trudno sprostać, przynajmniej na razie. Dziś przedstawiam motylki z gatunku polowiec szachownica.
Spotkałam je na Suchej Łące w Moim Lesie, gdzie wybrałam się na spacer w poszukiwaniu obiektów do uwiecznienia. Było już po godzinie 15., słońce mocno świeciło utrudniając fotografowanie. Właśnie pstryknęłam kwiaty chabra nadreńskiego, gdy ni stąd, ni zowąd, na jednym z nich usiadł biało-czarny motylek, którego skrzydełka od spodu miały odcień jasnobeżowy (źródła naukowe wskazują, że to samiczka). Motylek przez kilka chwil był wyraźnie zajęty wysysaniem nektaru z rurkowych kwiatów chabru, ale później nabrał chyba ochoty na sjestę w promieniach słońca. Chwilami zmieniał pozycję, lecz ogólnie pozował nieruchomo. Po około 10 minutach na sąsiednim kwiatku przysiadł inny motyl. Wówczas wydawał się niezbyt podobny do pierwszego, choć także miał białe skrzydła z czarnym wzorem. To dlatego, że spód skrzydeł był wyraźnie biało-czarny, nie beżowy (a ja nie miałam głowy, by wtedy je porównywać). Pomalutku przesunęłam się w jego stronę i zrobiłam kolejnych kilkanaście zdjęć. Następnie wróciłam jeszcze raz do poprzedniego, który spokojnie odpoczywał i ani myślał odlecieć.
Po piętnastu minutach kucania w napięciu z wyciągniętymi ramionami w tym popołudniowym skwarze, gdy zabrakło mi już sił i pomysłów na lepsze ustawienie aparatu - odpadłam z gry i oddaliłam się powoli. A motylki pozostały na różowych kwiatkach, kołyszących się na lekkim wietrzyku (który mnie z kolei strasznie przeszkadzał w uchwyceniu ostrego kadru) i wygrzewając rozpostarte skrzydełka w promieniach słońca.
Dlatego zdjęcia są jakie są, za to zwróciłam uwagę na kilka szczegółów i, powiedzmy, że to one są tematem dzisiejszego wpisu :-).

Polowiec szachownica (Melanargia galathea syn. Agapetes galathea) -  gatunek motyla należący do rodziny rusałkowatych  [7 lipca] 

Polowiec szachownica (Melanargia galathea) - aparat gębowy typu ssącego. Ssawka to długa rurka, którą owad zwija i ukrywa pod spodem głowy. Większość motyli odżywia się nektarem kwiatowym.

Polowiec szachownica (Melanargia galathea). Gdy spojrzeć z tej strony, ssawka tej samiczki ma całkiem spory przekrój. Mam wrażenie, że jest grubsza od czułków.

Skrzydła motyla w powiększeniu. Wow, ile tu włosków, a całość przypomina fakturę grubo tkanego koca! Dwie pary skrzydeł zbudowane są z dwuwarstwowej błony rozpiętej na żyłkach znajdujących się pomiędzy jej warstwami. Kształty i barwy motylich skrzydeł są różnorodne, także ich proporcje w stosunku do wielkości ciała.

Polowiec szachownica (Melanargia galathea). Również obrzeża skrzydełek motyla są "wykończone" całkiem długimi włoskami. Skrzydła motyli pokryte są drobnymi łuskami. Powierzchnia łusek jest nierówna, zazwyczaj bruzdkowana albo żeberkowata, a kształty mogą mieć szerokołopatkowe, włoskowate lub elipsowate. U niektórych gatunków występują łuski zapachowe (androkonialne), głównie u samców.

Polowiec szachownica (Melanargia galathea). Jak widać, złożone skrzydła wcale nie są płaskie

 Na innym kwiatku przysiadł samiec polowiec szachownica (Melanargia galathea)

Polowiec szachownica (Melanargia galathea) - głowa motyli jest kulista i oddzielona od tułowia, powstała w wyniku zrośnięcia się sześciu segmentów.

Polowiec szachownica (Melanargia galathea) z rodziny rusałkowatych - samica. Na tułowiu znajdują się tylko dwie pary odnóży. Rusałkowate mają zredukowaną przednią parę odnóży, zatraciły funkcje kroczne, Odnóża są smukłe i pokryte delikatnymi łuskami lub włoskami. Niektóre gatunki mają na nich receptory pozwalające odbierać bodźce chemiczne.

Na głowie motyla znajduje się para oczu złożonych, para czułków oraz ssący aparat gębowy.
Polowiec szachownica (Melanargia galathea)

A tak w powiększeniu wygląda jeden z długich czułków motyla polowiec szachownica. Na całej powierzchni czułków rozmieszczone są receptory zapachu, a na ich II segmencie znajduje się narząd Johnstona. Jest to narząd słuchu i równowagi, wychwytujący drgania powietrza.

Polowiec szachownica (Melanargia galathea) - porównanie wyglądu złożonych skrzydełek (u samiczek spody są beżowe)

Polowiec szachownica (Melanargia galathea) - jeszcze raz samiczka. Motyle posiadają oczy złożone – są na ogół duże, złożone z mniejszych oczek, tak zwanych ommatidiów. Motyle postrzegają świat jako mozaikę drobnych obrazów. Widzą ruch, ale parametry ich aparatu wzrokowego są dużo gorsze niż ludzkie.

Niniejszym donoszę, iż w trakcie sesji fotograficznej samiczka motyla polowiec szachownica zignorowała moją obecność, dając mi do zrozumienia, że ma mnie w nosie. Z uwagi na jej zachowanie wnioskuję, że motylki wcale nie są aż tak eteryczne, i robią coś więcej niż tylko przefruwanie z kwiatka na kwiatek oraz spijanie nektaru.
Oto dowody rzeczowe:

Polowiec szachownica (Melanargia galathea). Widok odwłoka samicy od tylu

W trakcie sesji fotograficznej samiczka motyla polowiec szachownica zignorowała moją obecność, dając mi do zrozumienia, że ma mnie w... nosie.

Fotografowanie owadów przydarza mi się raczej przypadkiem, np. gdy zasłaniają mi widok na upatrzonego kwiatka lub gdy ewentualnie same poproszą o sesję zdjęciową  ;-) . Jak widać, pomału zdobywam rozgłos w świecie owadzich modeli.
Dla porządku dodam, że autografów jeszcze nie rozdaję  ;-P 

--------------------------

Polowiec szachownica (Melanargia galathea syn. Agapetes galathea) - owad z rzędu motyli.

Należy do rodziny rusałkowatych, podrodziny oczennicowatych.

Gatunek w Polsce występuje na niżu i przedgórzu. Brak jest tylko tego motyla w górach i Polsce północno-wschodniej – najdalej na północny-wschód motyl ten jest notowany na Pojezierzu Iławskim. Najliczniejsze populacje znajdują się na zachodzie kraju i Pomorzu.

Skrzydła o rozpiętości 40(45)-48(50) mm.

Wierzch skrzydeł - skrzydła obu par posiadają tło białawe lub biało-żółte. Na nich znajdują się czarno-brunatne plamy tworzące wzór podobny do szachownicy. Ponadto na białym tle często występuje przyprószone na czarno żyłkowanie.

Spód skrzydeł - tło skrzydeł podobnej barwy jak tło wierzchu skrzydeł, ale jaśniejsze. Na obu skrzydłach znajdują się nieregularne plamki przyprószone u samców na popielato-zielono, a u samic na popielato-żółto. 

Ponadto na skrzydle przednim znajduje się jedna czarna okrągła plamka, a na skrzydle tylnym znajduje się 5-6 okrągłych czarnych plamek w jasnej szerokiej obwódce.

Linia krawędziowa obu skrzydeł także na czarno przyprószona.
Polowiec szachownica jest jedynym przedstawicielem podrodziny oczennicowatych nieposiadającym na górnej powierzchni skrzydeł "pawich oczek".

Typowe biotopy tego motyla to łąki, przydroża i leśne polany. Jest to gatunek pochodzący ze strefy lasostepów. Komfortowe warunki znajduje na suchych łąkach.

Okres występowania - osobniki dorosłe można spotkać w lipcu i sierpniu. Samice pojawiają się później niż  samce.

Tryb życia - motyle dorosłe latają w dzień przy ciepłej pogodzie odwiedzając różnorodne kwiaty, zwłaszcza z grupy roślin złożonych takich jak ostrożenie, driakwie, świerzbnice.


Gąsienice żerują od września, wyłącznie nocami. Roślinami żywicielskimi są liście roślin z rodziny wiechlinowatych, głównie z rodzajów Poa sp., Dactylis sp., Phelum sp.

Stadium zimującym są gąsienice. Wiosną kontynuują żerowanie, a przepoczwarczenie następuje w czerwcu.

Rozwój: wiosną młode gąsienice budzą się z letargu zimowego. Całą zimę spędziły leżąc na ziemi lub w ściółce. Ponieważ odżywiają się trawami nie mają problemów ze znalezieniem pokarmu. 

Gąsienice są barwy zielonej. Głowa larw jest barwy brunatnoczerwonej, a całe ciało jest pokryte krótkim, odstającym owłosieniem. 

Gąsienice żerują nocą do połowy czerwca, a następnie udają się na przepoczwarczenie, które następuje na ziemi. Poczwarka gruba, brunatna, nieprzytwierdzona do podłoża. Po około 10 dniach – pod koniec czerwca lub na początku lipca wylegają się dorosłe motyle. 

Samica składa jaja siedząc na wierzchołku źdźbła trawy, a jaja spadają na ziemię. Może też składać jaja na liściach roślin lub w locie. Po kilkunastu dniach z jaj wylęgają się gąsienice, które zimują od razu lub pobierają pokarm i zapadają w sen zimowy po pierwszym linieniu.

Budowa zewnętrzna motyla (źródło)

źródła: Wikipedia (tu i tu)

polowiec szachownica, Melanargia galathea, wygląd budowa motyla, skrzydła motyla zdjęcia, budowa motyla opis, odwłok motyla zdjęcia obrazy, jak wygląda motyl powiększenie, motyl biało czarny, biały motyl czarny wzór, polowiec szachownica zdjęcia opis, Melanargia galathea obrazy informacje,polowiec szachownica chwile zachwycone, Melanargia galathea chwile zachwycone,