17 listopada 2014

Dzikie bratki, listopadowe sierotki

Niewiele jest już roślin kwitnących w połowie listopada. Gdzieniegdzie można jeszcze dostrzec żółte kwiaty nawłoci, wrotyczu lub starca zwyczajnego, albo białe kwiaty krwawnika. Zatem bardzo ucieszył mnie widok maleńkich fiołków polnych, które rozsiadły się dorodną kępą na usypanym z drobnych kamyczków kopczyku (pewnie na przyszłym placu budowy). Być może z tego powodu, że kwitnie jeszcze o tak późnej porze roku, jedną z nazw ludowych fiołka polnego jest właśnie sierotka?
Miałam okazję zobaczyć tę roślinę w całej okazałości - nieprzytłumioną trawą i innymi roślinami. Zdziwiłam się długością łodyg, o których dotąd wiedziałam, że osiągają wysokość 10-20 cm. Kępa była naprawdę spora - z jednego miejsca liczne łodygi fiołka rozchodziły się we wszystkich kierunkach. Najdłuższe miały co najmniej pół metra. Zatem owszem - łodyga (w sensie pędu kwiatowego) być może wznosi się na wysokość do 20 cm, ale jako taka - płoży się na kilkadziesiąt cm. Na tak długiej łodydze (która mnie przypominała trochę rozłogi - co kawałek jakby "gotowa" roślinka z kompletem liści i kwiatkiem) wyrastało kilka pędów kwiatowych.
Gdy nacieszyłam się widokiem drobnych biało-żółtych kwiatków rozejrzałam się także za owocami fiołka - i owszem, kilka znalazłam.

 Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) - gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych.
Inne nazwy: bratek polny, dziki bratek, fiołek drobnokwiatowy, sierotka.
Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) ma kwiaty grzbieciste o długości 1-1,5 cm. Górne płatki parzyste, dolny pojedynczy i największy; najczęściej żółte, blado żółte, biało-żółte, rzadziej z (górnymi) płatkami fioletowymi.
Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) osiąga wysokość od 5 do nawet 50 cm. Łodyga jest ulistniona, podnosząca się lub wzniesiona, często silnie rozgałęziona i słabo owłosiona.
Owocem fiołka polnego (Viola arvensis Murr.) jest jajowata torebka
Fiołek polny, bratek polny (Viola arvensis Murr.) - dojrzewający owoc
Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) - jedna roślina może wydać kilka tysięcy nasion. Nie są one trawione, dlatego mogą być także roznoszone przez zjadające je zwierzęta.
Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) - owoc (torebka) zawiera żółtobrunatne nasiona długości 1,5-2 mm (zawierają do 38% tłuszczu).
Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) - owoce
Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) ze względu na dużą zmienność ubarwienia bywa mylony z fiołkiem trójbarwnym. U fiołka polnego występują głównie barwy biała i żółta, a fioletowa w małym stopniu. Ponadto działki kielicha są dłuższe od korony w porównaniu do fiołka trójbarwnego.
Obficie kwitnący fiołek polny (Viola arvensis Murr.). Może dlatego, ze kwitnie do późnej jesieni nazywany jest sierotką? O tej porze roku trudno już spotkać inne kwitnące rośliny [12 listopada]




--------------------------------------------




Fiołek polny (Viola arvensis Murr.) - gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych (Violaceae). Pochodzi z Azji, występuje w Europie i Afryce Północnej, rozprzestrzenił się też gdzie indziej od niżu po piętro subalpejskie. W Polsce jest rośliną pospolitą, prawdopodobnie archeofitem

Roślina jednoroczna, jara, także zimująca. Nie jest wymagająca, rośnie praktycznie wszędzie, zarówno na glebach lekkich, jak i ciężkich. Jest chwastem segetalnym. Najczęściej zachwaszcza zboża, rzepak, uprawy okopowe, strączkowe, uprawy warzyw i ogrody.

Osiąga wysokość od 5 do nawet 50 cm.

Łodyga - ulistniona, podnosząca się lub wzniesiona, często silnie rozgałęziona i słabo owłosiona.

Liście  -  ogonkowe, karbowane na okrągło (cecha charakterystyczna!). Dolne są jajowate i naprzeciwległe, a górne eliptyczne z charakterystycznymi długimi przylistkami. Przylistki pierzastodzielne z łatką szczytową niewiele mniejszą od blaszki liściowej

Kwiaty  - wyrastają na długich szypułkach z kątów liści, są biało-żółte z lekkim odcieniem fioletowego. Kwiaty grzbieciste, długości 1-1,5 cm, górne płatki parzyste, pojedynczy dolny - największy, najczęściej żółte, blado żółte, biało-żółte, rzadziej z (górnymi) płatkami fioletowymi, kwiaty osadzone pojedynczo w kątach liści na długich szypułkach, działki kielicha dłuższe od płatków korony.
Kwitnie - od (kwietnia)czerwca do listopada.

Owoc -  jajowata, trójkomorowa torebka, która zawiera żółtobrunatne, połyskujące, podłużnie jajowate nasiona. Nasiona wypadają z dojrzałych torebek na duże odległości i są roznoszone przez mrówki. Jedna roślina może wydać kilka tysięcy nasion. Ponieważ nie są trawione, mogą być także roznoszone przez zjadające je zwierzęta.

Korzenie - palowe, wrzecionowate i żółtobrunatne.

Siedliska  -  pola, przydroża, nieużytki, miejsca ruderalne. Rośnie na polach uprawnych, miedzach, przydrożach, siedliskach ruderalnych.

Fiołka polnego łatwo można pomylić z fiołkiem trójbarwnym (Viola tricolor L.), z którym zresztą tworzy mieszańce - występuje duża zmienność barwy kwiatów.
Fiołek trójbarwny ma intensywne fioletowe zabarwienie płatków górnych, czasami też bocznych i dolnego. Fiołek trójbarwny ma większe kwiaty wyrastające na dłuższych szypułkach niż fiołek polny.
U fiołka polnego występuje głównie barwa biała i żółta, a fioletowa w małym stopniu.
Fiołek polny ma działki kielicha dłuższe od korony i mniejsze, pierzastodzielne przylistki niż fiołek trójbarwny.


Fiołek polny jest rośliną o niewielkim działaniu leczniczym:
  • surowcem zielarskim jest cała roślina
  • zawiera: alkaloidy, barwniki antocyjanowe, cukry, flawonoidy, garbniki, saponiny, sole mineralne, olejki eteryczne, karoten, kwasy organiczne, kwas salicylowy, rutyna, salicylan metylowy, witaminę C
  • działanie: moczopędne, odtruwające; stosuje się w chorobie wieńcowej oraz nadciśnieniu. 
  • w medycynie ludowej stosowany przeciwko trądzikowi młodzieńczemu.




84530

fiołek polny, Viola arvensis, fiołek polny inne nazwy, bratek polny, dziki bratek, fiołek drobnokwiatowy, sierotka jaka to roślina, fiołek polny zdjęcia opis, bratek polny wygląd informacje, fiołek drobnokwiatowy opis zdjęcia, fiołek polny chwile zachwycone, bratek polny chwile zachwycone, dziki bratek chwile zachwycone, fiołek drobnokwiatowy chwile zachwycone, 

7 komentarzy:

  1. Rośliny przez tą przeplataną inaczej aurę oszalały , u nas magnolia naprodukowała pąków gotowa kwitnąć , a tu już mrozem zaczęło wiać ,zmarznie .
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Fiołki polne mogą jeszcze kwitnąć, to dla nich norma. A pąki na drzewach? Z tego co wiem, to one właśnie tworzą się jesienią i tak zimują. Oczywiście, jeśli magnolia miałaby teraz zakwitnąć, to rzeczywiście byłaby anomalia. Pozdrawiam

      Usuń
  2. No proszę. Ja za to ostatnio spotkałem jakże wiosennego fiołka leśnego (w lesie oczywiście). A białych zawilców gajowych jest naprawdę dużo. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, moje wyprawy do do lasu urwały się do przyszłej wiosny, a spodziewam się - mogłabym się zdziwić. Zazdroszczę i pozdrawiam :-)

      Usuń
  3. Te fiołeczki są niezwykle żywotne. O tej porze roku cieszą najbardziej bo wokół już szaro i smutno.
    Cieplutko pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, miło było je spotkać. Wszystkie kwiatki "patrzyły" w jedną stronę - ku słońcu. Pozdrawiam :-)

      Usuń
  4. Dzikie bratki są urocze. bardzo je lubię

    OdpowiedzUsuń