8 czerwca 2015

Kocha, lubi, szanuje... Robinia akacjowa

Robinia akacjowa Robinia pseudoacacia
Robinia akacjowa, która nie jest akacją "daje" miód akacjowy. Jej owocami są strąki - należy do rodziny bobowatych i zwana jest też grochodrzewem białym (od barwy kwiatów). Większość robinii, które spotkałam, zwłaszcza na Łące Wschodniej, posiada ciernie na pniach i gałązkach. Widziałam jednak i takie, które w ogóle ich nie posiadają - być może są to jakieś kultywary (trwałe odmiany hodowlane) lub starsze drzewa. Robinie akacjowe bardzo późno okrywają się liśćmi - zwykle na przełomie kwietnia i maja. Często ich parasolowate, nieco egzotyczne i dramatycznie ukształtowane, bezlistne korony górują ponad innymi, już zielonymi drzewami. Kiedy wreszcie pierzaste liście się rozwiną (pamiętasz wróżenie z listków?), drzewa te czarują ażurowym półcieniem, w którym tak miło jest odpoczywać. Poza tym pięknie kwitną dużymi, niczym kiście winogron, gronami białych kwiatów, które przyjemnie pachną. Nic dziwnego, że drzewa te są chętnie sadzone w parkach i wzdłuż alej.
Przedstawiam zdjęcia drzew z tego gatunku - począwszy od okresu zimowego uśpienia do chwili obecnej. Kto nie widział (i nie poczuł zapachu) kwitnących robinii, niechaj rozejrzy się wokół - może jeszcze kwitną.

Robinia akacjowa, grochodrzew biały, robinia biała, grochodrzew akacjowaty (Robinia pseudoacacia L.) – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Kwitnie od maja do czerwca, często powtarza kwitnienie. Przedsłupne kwiaty zapylane są przez błonkówki  (2 czerwca)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - na wielu pniach i gałęziach widoczne są duże ciernie. Zauważyłam jednak, że nie występują na każdym drzewie z tego gatunku.
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - pąki liściowe niewidoczne, gdyż ukryte są w korku pod blizną liściową. U nasady każdego liścia występują prostopadle do pędu dwa duże, ciemnobrązowe ciernie. Ciernie te utrzymują się na drzewie przez kilka lat.   (17 marca)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) -  ciernie są przekształconymi przylistkami. Pomiędzy cierniami występuje blizna (nasada liścia), a pod nią ukryte są 3 pączki. Ten sam, już ulistniony pęd  (18 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - wyhodowano przynajmniej cztery kultywary tego gatunku różniące się m.in. kolorem liści, wielkością i pokrojem korony, a także kolorem kwiatów (spotyka się już odmianę o różowych kwiatach o nazwie robinia Małgorzaty).
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - liście są obustronnie matowe i nagie (19 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - listki owalne lub eliptyczne, długości 2-3(4) cm, na szczycie delikatnie wcięte, zaokrąglone lub z bardzo krótkim kończykiem, całobrzegie, z góry żywozielone do ciemnozielonych, pod spodem jaśniejsze  (22 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - liście są blaszkowate, nieparzystopierzaste, złożone z (9)11-15(27) listków, długości całkowitej 15-20 cm. Ustawienie liści skrętoległe na ogonkach o dł. 2-5 cm (7 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - liście nieparzysto pierzastozłożone z 7-21 listków eliptycznych lub jajowatych długości 2-3(4)cm, na szczycie delikatnie wcięte, zaokrąglone lub z bardzo krótkim kończykiem, całobrzegie.
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - liście na górnej stronie są jasnozielone, na spodniej szarozielone.
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - pąki kwiatowe (fot. 22 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) posiada kwiaty motylkowe, białe z żółtą plamką na żagielku, silnie pachnące i tworzące grona długości 10-20 cm  (27 maja)
Robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia L.) w parku   [24 kwietnia]
Robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia L.) - ta sama grupa drzew miesiąc później   [24 maja]
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - tu pozbawiona cierni odmiana o żółtozielonych listkach. Pięknie prezentuje się na tle drzew o czerwonobrązowych liściach  (16 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) -  na gałęziach utrzymują się zeszłoroczne owoce. Niejednokrotnie widziałam je na ulistnionych i kwitnących już drzewach! (26 lutego)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - bezlistne konary młodych drzew z widocznymi cierniami (26 lutego)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - pień młodego drzewa. Kora młodych drzew jest szara i gładka, posiada jedynie niewielkie przetchlinki
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - pień starego drzewa
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - pień innego starego drzewa
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - kora na pniach szara, na drzewach starych głęboko, podłużnie spękana.
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - pień młodego drzewa. Z biegiem czasu kora staje się ciemniejsza, brunatnoszara i bardzo głęboko, podłużnie spękana
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - grupa dziko rosnących drzew na Łące Wschodniej (22 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - bezlistne drzewa z widocznymi z daleka, licznymi strąkami, które są nagie, gładkie i spłaszczone. Ich długość dochodzi do 12 cm. Wewnątrz są białej barwy i zawierają 6-8 brązowawych lub czarnych nasion o nerkowatym kształcie  (5 marca)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - cała roślina jest silnie trująca. Wyjątek stanowią jadalne kwiaty - bardzo miododajne i posiadające właściwości lecznicze o działaniu moczopędnym, rozkurczowym i żółciopędnym  (27 maja)
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) - opadłe kwiaty  (6 czerwca)

Na czyjejś posesji wypatrzyłam robinię kwitnącą na różowo.

Robinia szczeciniasta (Robinia hispida) - gatunek krzewu lub małego drzewa należący do rodziny bobowatych. 



----------------------------------




Robinia akacjowa, grochodrzew biały, robinia biała, grochodrzew akacjowaty (Robinia pseudoacacia L.) - gatunek drzew należący do rodziny bobowatych.

Pochodzi z Ameryki Północnej, z obszaru kilku stanów USA, ale rozprzestrzeniła się i zaaklimatyzowała na wszystkich kontynentach świata, z wyjątkiem Antarktydy.
Do Europy sprowadzona została w 1601 r. (przez francuskiego ogrodnika Jeana Robina) jako drzewo ozdobne, była sadzona w parkach, później także w lasach. Samorzutnie rozprzestrzenia się w środowisku naturalnym.

Gatunek inwazyjny, powoduje znaczne zmiany siedliskowe i jest trudny w zwalczaniu.
Status gatunku we florze Polski: kenofit, agriofit.

Drzewo krótkowieczne - żyje 100 do 150 lat (wyjątkowo 250 lat).

Pokrój - drzewo dorastające do 25 m wysokości o koronie luźnej i nieregularnej. Pień rozwidla się nisko nad ziemią w grube konary. Rośnie przez ok. 30-40 lat, potem jej wzrost ustaje.

Pędy - kora ciemna, głęboko spękana, gałązki lśniące i czerwonobrunatne, w górnej części bruzdowane, dołem gładkie.

Pąki - niewidoczne, gdyż ukryte są w korku pod blizną liściową. U nasady każdego liścia występują prostopadle do pędu dwa duże, ciemnobrązowe ciernie. Ciernie te są przekształconymi przylistkami. Pomiędzy cierniami występuje blizna (nasada liścia), a pod nią ukryte są 3 pączki.

Liście  - ulistnienie skrętoległe. Liście nieparzysto pierzastozłożone z 7-21 listków eliptycznych lub jajowatych, o zaokrąglonych końcach. Na górnej stronie są jasnozielone, na spodniej szarozielone.
Okres występowania liści  -  od przełom kwietnia i maja do listopada. Liście rozwijają się stosunkowo późno, bo na początku maja. Jesienią przebarwiają się na żółto. Opadają zwykle dopiero w drugiej połowie listopada. 

Kwiaty - motylkowe, białe z żółtą plamką na żagielku, przedsłupne, silnie pachnące i tworzące grona długości 10-20 cm. Wewnątrz korony kwiatu 10 pręcików, z których 9 jest zrośniętych, 1 pręcik jest wolny. 
Kwitnie od maja do czerwca, często powtarza kwitnienie. Przedsłupne kwiaty zapylane są przez błonkówki.

Owoce - nagie, gładkie i spłaszczone strąki, od września do wiosny pozostające na drzewie. Ich długość dochodzi do 12 cm. Wewnątrz są białej barwy i zawierają 6-8 brązowawych lub czarnych nasion o nerkowatym kształcie.

Korzenie - początkowo tworzy silny korzeń palowy, potem silnie rozrastają się korzenie boczne. Bardzo łatwo tworzy liczne odrośla korzeniowe.

Wymagania glebowe - małe, może rosnąć na suchych, jałowych nieużytkach, wymaga jednak dużo światła i ciepła.

Występowanie - często w miejscach ciepłych i suchych tj. widne lasy, suche zarośla, zadrzewienia śródpolne. Wysusza podłoże w głębszych warstwach, natomiast wierzchnią warstwę wzbogaca w azot. W konsekwencji następuje żywiołowy rozwój roślinności azotolubnej, na przykład z udziałem pokrzywy zwyczajnej, bzu czarnego, glistnika jaskółcze ziele.   

Drewno - robinia dostarcza cennego drewna jasnej barwy, lekkiego, twardego, odpornego na gnicie. Drewno używane jest w stolarstwie, tokarstwie, wytwarza się też z niego wiele produktów: wodę kosmetyczną, żółty barwnik do jedwabiu i wełny. Ma dużą wartość opałową.

Cała roślina (oprócz jadalnych kwiatów!) jest silnie trująca, ale zawartość trujących związków w roślinie jest bardzo zmienna. Objawami zatrucia są mdłości, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia, gorączka i zaburzenia widzenia

Roślina ozdobna - robinia jest najcenniejszym gatunkiem pod względem dekoracyjności i zapachu kwiatów. Sadzona bywa przeważnie w parkach i alejach. Jej ozdobnymi walorami są kwiaty, liście i kształt korony. Dobrze znosi cięcie, często też jej korona bywa zagęszczana i formowana przez systematyczne przycinanie.
Roślina miododajna – miód akacjowy.

Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski: kwiaty (Flos Pseudoacaciae = Flos Robiniae). Zawierają olejki eteryczne, kwasy organiczne, flawonoidy, sole mineralne, cukry, garbniki.
  • Działanie: moczopędne, rozkurczowe, żółciopędne. Naparów i wyciągów używa się w stanach zapalnych dróg moczowych i nerek, uszkodzeniu nerek przez trucizny, przy niewydolności krążenia, a także dla pobudzenia trawienia. Napary polecane są dla alergików.
  • Zbiór i suszenie: zbiera się rozkwitające kwiatostany, suszy w miejscu cienistym i przewiewnym.


źródło 1, źródło 2, źródło 3

.32.55.




10 komentarzy:

  1. Zawsze wszyscy się dziwią, kiedy poprawiam kogoś kto nazywa to drzewo "akacją".
    Grochodrzew jakoś nikomu nie pasuje...
    Nie wiedziałam, że jest trująca (z wyjątkiem kwiatów).
    Ciekawy, wyczerpujący wpis :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nazwa akacja bardzo się utrwaliła i o tyle mnie nie dziwi (sama do niedawna jej używałam :-)), że miód z kwiatów tego drzewa nazywa się akacjowym. Wyobrażasz sobie miód robiniowy?
      Dziękuję bardzo za komentarz i pozdrawiam

      Usuń
  2. A wiec to wcale nie jest akacja? No prosze, ile ja sie u Ciebie naucze :) Bardzo lubie te - ekhem - grochodrzewy w tykim razie, czy tam robinie. Sliczne pachnace kwiaty i ten najbardziej zywy ze wszystkich odcien zieleni - slonce przeswitujace przez takie liscie tworzy kolor tak soczysty, ze sie nie mozna napatrzec.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No, powiedzmy, że jest to pseudoakacja :-) Pozdrawiam

      Usuń
    2. Też zawsze mówię akacja :) ważne, że wszyscy wiedzą, o co chodzi;D
      Jak zwykle jestem pod wrażeniem zdjęć :) Masę pracy i serca w te posty wkładasz :)

      Usuń
    3. Rzeczywiście, gdy wybierałam zdjęcia do tego wpisu okazało się, że mam spory zbiór zdjęć wykonanych na przestrzeni dość długiego czasu. Chciałabym aby każdy mógł rozpoznać to drzewo, stąd tyle zdjęć i opisów. Dziękuję Ci bardzo za miłe słowa - choćby dlatego warto było :-).

      Usuń
  3. W jakim wieku / wzroście Robinia akacjowa zaczyna kwitnąć?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie znalazłam informacji na temat wieku robinii, w którym zaczyna kwitnąć, ale w mojej okolicy kwitną już drzewka mające ok. 5 m wysokości. Wzrost nie zawsze musi być wskaźnikiem, bo widziałam też robinię margaretta w ogrodzie, która kwitła na różowo mając wysokość ok. 2 m. Może była przycięta?

      Usuń
  4. Ja znalazłam informację że Robinia akacjowa zaczyna kwitnąć od 7 roku.

    OdpowiedzUsuń