24 września 2017

Rafa, której wyrzekło się morze

Taki rodzaj wybrzeża Morza Czerwonego spotkałam po raz pierwszy i to na nim znalazłam skarby sprzed lat. Sprzed naprawdę wielu, wielu lat! Dotąd nie ustaliłam jakich morskich "stworów' szczątki sfotografowałam, ale natrafiłam na zdjęcia podobnych znalezisk, również z Egiptu. Ich wiek szacuje się na czasy plejstocenu, trwającego od 2,58 mln do 11,7 tysięcy lat temu!
Ha! Podejrzewałam, że moje skamieliny muszą być bardzo stare, a podczas zbierania materiałów o Morzu Czerwonym i rafie koralowej - nabierałam coraz większej pewności.
Owe skamieniałości będę co jakiś czas prezentować w kolejnych odcinkach, ale dziś chcę pokazać Wam ich "kontekst" - miejsca, gdzie je znajdowałam. Chociaż poruszałam się na odcinku wybrzeża długości zaledwie kilkuset metrów, przekonacie się, że brzeg Morza Czerwonego jest całkiem urozmaicony, choć uchodzi za "mało rozwinięty".
 
Tak wygląda brzeg morza poza obrębem hotelu:

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt - te wystające skały mają wysokość 1,5-2  m n.p.m.
A tak - wejście do morza na przyhotelowej plaży:

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt - chodzenie na boso wymaga ostrożności, gdyż  brzeg pokryty jest ostrymi odłamkami rafy koralowej. Miejsce, z którego schodzi dziewczynka to wcale nie piasek, ale podmyta wodą skała.
Inny fragment wybrzeża:

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt - skała na pierwszym planie jest spękana, nierówna, ale dość gładka. Obuwie, uważne stąpanie i patrzenie pod nogi - jak najbardziej pożądane.
Na pierwszy rzut oka wydało mi się, że brzeg morza usłany jest porzuconymi, zerodowanymi płytami... betonowymi - pozostałościami jakiejś budowy. Trochę bez sensu, prawda? W Egipcie trudno o grząski czy choćby podmokły teren.

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Wędrując wzdłuż brzegu pośród skał natknęłam się na coś w rodzaju rozkładającego się, lnianego worka (wydawało mi się, że są to zgrubiałe, oblepione piaskiem, włókna i luźne sploty jakiegoś materiału). Przyznaję, odczułam wówczas pewien niesmak, że na przyhotelowej plaży walają się odpady budowlane. Jednak, chwilę później, gdy znów natknęłam się na drugą, a potem trzecią resztkę "worka", ułożoną identycznie jak ta pierwsza, zrozumiałam, że takie śmieciowe przypadki się nie zdarzają!

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Od tamtej chwili przyglądałam się coraz dokładniej z pozoru bezkształtnym skałom, i co rusz, natrafiłam na różnego rodzaju skamieliny. Tak oto otworzyły mi się oczy i dane mi było spotkanie z prehistorią!

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Te skały to wapienie rafowe. Widoczne skamieniałości są duże, często mają średnicę rzędu kilkudziesięciu centymetrów.

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Czym sa wapienie rafowe? Posłużę się definicją zaczerpniętą z Wikipedii:
Wapienie rafowe – zbudowane są z różnych osiadłych organizmów morskich o szkieletach węglanowych. Twory rafowe powstają w wodach czystych i płytkich oraz w warunkach obniżającego się dna morskiego. Najpospolitsze organizmy rafotwórcze to korale madreporowe (bliska i często zamiennie używana nazwa wapień koralowy), mszywioły, gąbki i niektóre glony.

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Rzut oka na wybrzeże w kierunku lądu. Nie mam pojęcia jak powstały takie scenerie - czy ułożenie płyt jest naturalne, czy miała tu miejsce ingerencja człowieka, a jeśli tak, to czemu miałaby służyć?

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Przypuszczam, że gdyby zatrzymać się przy każdej skale, można byłoby zawsze znaleźć jakąś skamieniałość.

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Nie zapuszczałam się wgłąb lądu poza obrębem hotelu (podobno grasują tam dzikie psy), lecz pozostałości skamieniałej rafy widoczne były na kilkadziesiąt metrów. Wolałam trzymać się linii brzegowej, bo tam znajdowałam najwięcej ciekawych skamielin.

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Coś, co wyglądało jak zbite grudy piasku, w rzeczywistości było twarde jak skała, a przy uważnym oglądzie okazywało się dużymi szczątkami jakichś podwodnych organizmów.

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Skamieliny znajdujące się blisko morza często pokryte są warstewką soli. Ta skamieniałość ma średnicę ponad 40 cm i głębokość ok. 20 cm. Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Ta okrągła skamielina ma ok. 25 cm średnicy, Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Stojąc na brzegu morza przyjrzałam się także wypiętrzonym na ponad 2 m skałom. Tu również można było zobaczyć wiele skamieniałości w przekroju pionowym.

Skamieniałości w przekroju pionowym widoczne od strony morza. Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Skamieniałości w przekroju pionowym widoczne od strony morza. Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Od dołu skały podmywane są przez morze, z tym że (jak przypuszczam) jest to proces bardzo powolny, ponieważ docierające do brzegu fale są zwykle niewielkie, gdyż kilkadziesiąt metrów wcześniej rozbijają się przecież o rafę przybrzeżną. Do brzegu dociera najczęściej niewielka (kilku-, kilkunastocentymetrowa) fala.

Skamieniałości w przekroju pionowym widoczne od strony morza. Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt
Tyle jest rzeczy, które chciałabym wiedzieć! Ot, chociażby jak wyglądały organizmy (czy już wyginęły?), których szczątki utworzyły skały wzdłuż brzegu morza. Albo jak to się stało, że owe skały znalazły się ponad jego poziomem?
Rafy koralowe powstają w płytkich wodach, nawet na głębokości niespełna metra. Dawno, dawno temu owe wapienie rafowe tworzyły się i nawarstwiały pod wodą ze szczątków organizmów rafotwórczych (często bardzo dużych!), a teraz mniej lub bardziej wystają ponad lustrem wody.
Czy dawno temu Morze Czerwone było bardziej rozległe (skamieniałości wodnych organizmów znajdowane są także na pustyni), czy też morze powoli wypycha (wypiętrza) swoje brzegi?

Trochę żałuję, że już nie zostanę paleontologiem czy geologiem, że zwyczajnie nie mam czasu, by zgłębiać wiedzę na wszystkie interesujące mnie tematy. Jednak bardzo cieszę się, że na własne oczy widziałam, dotykałam i podziwiałam szczątki morskich stworów sprzed być może miliona lat (choć i kilka tysięcy robi na mnie wielkie wrażenie!)

Wybrzeże Morza Czerwonego w okolicy Marsa Alam, Egipt


Skamieniałości
Wapień,
Skamieniałe koralowce - link, link, link, link,
Korale madreporowe,
Rafa koralowa
Morze Czerwone

Pies a islam - link, link,


Zobacz również wpisy:
  1. Skamieniała rafa cz.1
  2. Skamieniała rafa cz. 2  
  3. Skamieniała rafa cz. 3
  4. Spacer po dnie Morza Czerwonego
  5. Przydacznia niebieska z Morza Czerwonego



t89.27.  (82)


wybrzeże Morza Czerwonego zdjęcia, Marsa Alam Egipt zdjęcia, skamieniałości Morza Czerwonego zdjęcia, Marsa Alam Egipt skamieniałości, rafa skamieniałości, rafa morze czerwone, skamieniałości koralowców zdjęcia, rafa skamieniałości chwile zachwycone, rafa morze czerwone zdjęcia, Red Sea reef photos, skamieniałości zdjęcia chwile zachwycone, rafa Egipt skamieniałości,

12 komentarzy:

  1. Może znajdzie się jakiś miły geolog na uniwersytecie, który odpowie na dręczące Cię pytania :)
    Ciekawe wspomnienia :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Po cichu właśnie na to liczę, gdyż w Internecie nie ma zbyt wielu zdjęć skamieniałości z Egiptu. Kiedyś pokazałam zdjęcia morskich "stworów", których nijak nie potrafiłam zidentyfikować. I co? Po pewnym czasie odezwała się osoba z Egiptu i podała mi nazwy gatunkowe :-)

      Usuń
  2. Odpowiedzi
    1. I nawet w kapciach trzeba było chodzić ;-P Rozglądanie się na boki zamiast patrzenia pod nogi grozi kontuzją. Na zawsze zapamiętam nauczkę, żeby np. nie popijać wody z butelki jednocześnie idąc. Klapki nie pomogły - tak wyrżnęłam w niewielki, wystający fragment rafy, że jeden z moich palców u nogi zafiolecił się niczym węgierka.

      Usuń
  3. Wspaniała wyprawa. Może jednak dowiesz się więcej, niż myślisz, życzę Ci tego. Czuć, że masz do tego pociąg wielki. Może znajdzie się ktoś, kto ukarze Ci tajemnice, które pragniesz poznać, wierzę w to. Zdjęcia bardzo klimatyczne, cały post taki jest. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się bardzo, Agnieszko, że Ci się podobało. To trochę tak, jakbym tchnęła nieco życia w te skały i tę z pozoru monotonną plażę. Dziękuję i pozdrawiam

      Usuń
  4. Ki!ka tysięcy jest bliższe prawdzie, niektóre z tych skał maja zaletwie kilkaset lat. Nie są to zresztą skamienieliny w pełni paleontologiczne (czyli takie które przeszły proces fosylizacji) a raczej wielkie ossuaria, o ile to dobre określenie wobec zwierząt nie posiadających kości lecz szkielety zewnętrzne oraz odciski i zwierzęta rafowe które np. zostały podczas trzęsienia ziemi wyniesione ponad powierzchnię morza i tam wyschły Pamiętajmy że to tereny silnie tektoniczne (ryft Morza Czerwonego) i to one odpowiadają za takie a nie inne ukształtowanie warstw na brzegu.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jakoś nie udało mi się znaleźć zbyt wielu informacji na temat dziejów Morza Czerwonego na przestrzeni ostatnich 40 mln lat, czyli kiedy już powstało. Nic też mi nie wiadomo o ruchach tektonicznych w tym rejonie (np. kiedy miały miejsce), dlatego nie próbuję nawet opowiadać się za którąś z możliwych opcji (trzęsienie ziemi, wypieranie brzegów, zmniejszenie się powierzchni morza [może nastąpiło wskutek mniej lub bardziej gwałtownego pogłębienia], czy jeszcze coś innego).
      W przyszłości (oby jak najprędzej, bo ciekawość mnie zżera) liczę na zainteresowanie rzeszy wytrawnych paleozoologów :-)
      Jeśli te szczątki mają tylko kilkaset lat, to i tak nieźle, może łatwiej będzie zidentyfikować gatunki (być może nadal istniejące).

      Usuń
    2. Ha, widzę, że jesteś o krok od identyfikacji gatunków i wieku moich znalezisk. Liczę na Ciebie :-D

      Usuń
  5. Właściwie wolę zielone, ale tutaj ten kontrast skał, nieba i morza .. całkiem całkiem :)
    Marek z Wlkp.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chcesz żebym pozbyła się zielonych zapasów już teraz??

      Usuń
    2. racja :) nie ma co tak szybko szastać, gdy jeszcze wrzesień :))
      Marek z Wlkp.

      Usuń