4 września 2013

Długoskrzydlak sierposz z bliska

Tym razem przedstawiam samicę długoskrzydlaka sierposza w jeszcze większym powiększeniu, by można było lepiej zobaczyć poszczególne części jego ciała. Opis gatunku i występowanie znajduje się w pierwszym poście dotyczącym tego owada z rodziny pasikonikowatych i podrodziny długoskrzydlaków, a dziś załączam opis jego budowy.
Przypominam też, że ten piękny, wiotki żywozielony owad wynurzył się z zarośli na nogawce moich spodni i wdzięcznie pozował mi przez ponad 15 minut. Potem zgrabnie wystartował i jednym długim skokiem (także przy pomocy skrzydeł) przefrunął jakieś 2 m w niską trawę rosnącą wzdłuż ścieżki.
I tyle go widziałam.
Cieszę się bardzo z tego spotkania - nie tylko dlatego, że miałam okazję sfotografować z bliska tak pięknego i oryginalnego owada, ale także dlatego, że jak dotąd, wszystkie moje fotograficzne spotkania z owadami przebiegały w bardzo przyjaznej atmosferze, z poszanowaniem stref intymnych obu stron. Dzięki temu, że żaden owad nie wykonał jakiegoś gwałtownego zwrotu, nie rzucił się na mnie, nie wplątał się we włosy itd., pomału przełamuję swój irracjonalny strach przed tymi stworzeniami. A ponieważ jestem ciekawska, korzystam z takich okazji do sportretowania i bliższego poznania moich modeli, którymi także zaczęłam się zaChwycać.

Portret długoskrzydlaka sierposza :-) .
Głowa jest niezbyt duża i zaokrąglona. Wierzchołek ciemienia mały, z bruzdą pośrodku. Oczy małe, wypukłe, dobrze rozwinięte.
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) - głowa z profilu. Czułki są osadzone między oczami ponad linią łączącą dolne brzegi oczu.
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) - odwłok u obydwu płci składa się z 10 płytek grzbietowych. Liczba płytek brzusznych jest zależna od płci, u samca jest ich 9, a u samicy 8.
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) - na górnej stronie goleni nóg pierwszej pary biegnie wyraźna, podłużna bruzda, znajduje się tu też narząd słuchu (narząd tympanalny).
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) - Narząd tympanalny (narząd słuchu) znajdujący się na goleniach pierwszej pary nóg jest odkryty (to ta jasnobrązowa bruzda tuż za "łokciem" lub "kolanem" - jak kto woli  :-) )
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) ma aparat gębowy gryzący (prawie mnie pożarł!  :-P ).  Aparat gębowy gryzący to najbardziej pierwotny typ. Inne powstały w wyniku modyfikacji tego typu.
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) -  dwie pierwsze pary odnóży bieżne, trzecia para to nogi skoczne. Pokrywy skrzydeł wystają poza odwłok, są koloru zielonego, u samca w okolicy aparatu dźwiękowego rdzawo nabiegłe (a więc jest to chyba samiec).
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) -wygląd odnóży skocznych. Uda trzeciej pary (17–22 mm) na górnej stronie bez listewki środkowej.
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) - owad prawie w całej okazałości. Czułki są dłuższe niż całe ciało. Ciało walcowate, wydłużone, barwy zielonej. 
Długoskrzydlak sierposz (Phaneroptera falcata) - druga para skrzydeł znacznie dłuższa niż pokrywy. Wystająca część skrzydeł jest zielona, pozostała część przezroczysta. Użyłkowanie wyraźne na obydwu parach (żyłki podłużne i poprzeczne).



---------------------------------



Źródło podaje, że osobniki dorosłe mają od 12 do 15 mm długości (samce) i 15–18 mm (samice).
Niestety, nie wiem jak liczy się długość tego owada. W każdym razie mój sierposz miał ok. 4.5 cm licząc od głowy do końca skrzydeł.

Budowa sierposza, skrzydlaka sierposza, stawonoga sześcionogiego, owada uskrzydlonego, długoczułkowego, z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae) i podrodziny długoskrzydlaków (Phaneropterinae), rodzaj Phaneroptera

Głowa
Głowa niezbyt duża, zaokrąglona. Wierzchołek ciemienia mały, z bruzdą pośrodku. Oczy małe, wypukłe, dobrze rozwinięte. Nitkowate czułki, dłuższe niż ciało, złożone są z więcej niż 30 członów niewyraźnie odgraniczonych. Czułki osadzone między oczami ponad linią łączącą dolne brzegi oczu. Aparat gębowy gryzący  (opis - patrz na końcu posta)

Tułów
Ciało walcowate, wydłużone, barwy zielonej. Tarcza przedplecza płaska, wygięta ku tyłowi, rdzawo kropkowana. Długość przedplecza 3–4 mm. Boczne płaty przedplecza zaokrąglone, z wycięciem ramieniowym sinus humeralis. Długość płatów bocznych większa niż ich wysokość.

Skrzydła
Pokrywy skrzydeł wystają poza odwłok, są koloru zielonego, u samca w okolicy aparatu dźwiękowego rdzawo nabiegłe. Długość wynosi 18–23 mm. Druga para skrzydeł znacznie dłuższa niż pokrywy. Wystająca część zielona, pozostała część przezroczysta. Użyłkowanie wyraźne na obydwu parach, składające się z żyłek podłużnych i poprzecznych.

Odnóża
Dwie pierwsze pary odnóży bieżne, trzecia para to nogi skoczne.
Uda trzeciej pary (17–22 mm) na górnej stronie bez listewki środkowej.
Na górnej stronie goleni nóg pierwszej pary biegnie wyraźna, podłużna bruzda, znajduje się tu też narząd słuchu. Narząd tympanalny jest odkryty.
Biodro nóg przednich zaopatrzone jest w kolec.
Stopy 4-członowe, zakończone pazurkiem. Człony stopy krótkie i spłaszczone. Pierwszy i drugi człon bez bocznych podłużnych bruzd.

Narząd tympanalny, aparat tympanalny, narząd bębenkowy

Narząd słuchowy owadów, występujący symetrycznie u niektórych prostoskrzydłych, pluskwiaków i motyli. Stanowi rodzaj rezonatora pokrytego cienką błoną bębenkową, na której znajdują się skolopofory ( podstawowa jednostka funkcjonalna narządów tympanalnych i narządów chordotonalnych występujących u owadów).
Zbudowany jest z trzech komórek – jednej nerwowej i dwóch okrywających.
Rejestruje mechaniczne bodźce zmysłowe.
Może być zlokalizowany w goleniach odnóży krocznych (u prostoskrzydłych), u podstawy pierwszej pary skrzydeł lub na granicy tułowia i odwłoka (u motyli), bądź na granicy pierwszego i drugiego segmentu odwłoka u piewików.

Odwłok
Odwłok u obydwu płci składa się z 10 płytek grzbietowych. Liczba płytek brzusznych jest zależna od płci, u samca jest ich 9, a u samicy 8. Płytka subgenitalna samca długa, bez wyrostków rylcowych. Przysadki odwłokowe ostre, esowato zakrzywione. Aparat kopulacyjny samca błoniasty. Pokładełko dłuższe niż przedplecze (5,5 mm), silnie zakrzywione do góry, na końcu ząbkowane. Zbudowane z 6 długich listewek. Przypominające swym kształtem sierp


Aparaty gębowe owadów odzwierciedlają różnorodność pobieranego przez nie pokarmu.Długoskrzydlak sierposz jest owadem roślinożernym, ale budowa jego aparatu gębowego sugeruje, że przynajmniej może być drapieżny.

Aparat gębowy gryzący (ortopteroidalny) to najbardziej pierwotny typ; inne powstały przez modyfikację tego typu.

Składa się on z:
- wargi górnej
- żuwaczek (szczęki I pary), które u drapieżnych są ostro zakończone, a u roślinożernych tępo zakończone
- członowanych żuchw (szczęki II pary), składających się z:
            - kotwiczki
            - pieńka
            - żuwki wewnętrznej
            - żuwki zewnętrznej
            - głaszczku żuchwowego
- wargi dolnej (zrośnięte szczęki III pary), składającej się z:
            - podbródka
            - brody
            - języczków
            - przyjęzyczków
            - głaszczków wargowych

Spotykany jest u owadów drapieżnych, np. owady bezskrzydłe, chrząszcze, roślinożernych, np prostoskrzydłe oraz u wielu larw przed wykształceniem bardziej wyspecjalizowanego typu.



Evolution insect mouthparts coloured
Ewolucyjne modyfikacje aparatów gębowych owadów:
A-gryzący, B-gryząco-liżący, C-ssący, D-kłująco-ssący, a-czułki, c-oko złożone, mx-maxillae, md-mandibulae, lb-labium, lr-labrum

źródło: Wikipedia


długoskrzydlak sierposz, sierposz, zielony pasikonik, aparat gębowy gryzący, narząd tympanalny, pasikonikowate, Tettigoniidae, długoskrzydlaki, zielony owad, podobny do pasikonika, zielony owad długie czułki, Phaneroptera falcata, narząd bębenkowy, budowa sierposza,              

1 komentarz:

  1. Bardzo pięknie go pokazałaś ,trudno go zaprezentować w bardzo dużym przybliżeniu .Z reguły wychodzi blado .Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń