6 października 2015

Ożota zwyczajna, aster złoty

Ożota zwyczajna (Galatella linosyris)

W środowisku naturalnym ożota zwyczajna jest rośliną rzadko już spotykaną. Pewnie nie znajdę jej na swoich łąkach, ale było mi miło zetknąć się z nią w ogrodzie... botanicznym, w sekcji roślinności kserotermicznej, czyli wykształcającej się na siedliskach o bardzo silnym nasłonecznieniu, silnie nagrzewających się, z niewielką dostępnością wody.
Jeśli miałabym porównać wygląd ożoty do jakiejś znanej mi rośliny, byłby to wrotycz, tyle, że w wersji nieco ażurowej.
Ożota zwyczajna, zwana także astrem złotym, kwitnie dość późno, bo dopiero od lipca, a nawet sierpnia, za to aż do końca września. Poszukując informacji o tej roślinie znalazłam niejedną ofertę ogrodniczą. Tak, ożota nadaje się na rabaty, skalniaki czy kwiat cięty. Ja wolałabym jednak zobaczyć ją rosnącą dziko. W mojej okolicy znalazłoby się sporo terenów, gdzie czułaby się jak u siebie.

Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych, rodzaj Galatella (dawniej zaliczany do rodzaju ożota). Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1983 r.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - występuje na słonecznych wzgórzach, słonecznych murawach i zboczach. Można ją spotkać na murawach kserotermicznych o podłożu zasobnym w wapń zaledwie na kilku naturalnych stanowiskach.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - w czasie kwitnienia dorasta do 70 cm wysokości. Pędy proste, wzniesione, obficie ulistnione (12 września)
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - koszyczki kwiatowe składają się tylko z żółtych kwiatów rurkowatych zebranych w szczytowe baldachogrona (12 września)
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - kwiaty zebrane w koszyczki o szerokości 8-10 mm, tworzące na szczycie łodygi baldachogrono. Okrywa koszyczków złożona z wąskich, ostrych i miękko owłosionych listków rosnących w kilku szeregach.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - listki okrywające koszyczki kwiatowe są zielonkawe i mają odgięte szczyty. W koszyczku wszystkie kwiaty rurkowate, brak kwiatów języczkowych. Kwiaty są żółte i wszystkie obupłciowe.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - kwitnie dość późno, bo dopiero od lipca do końca września (fot. 24 września)
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - łodyga wzniesiona, naga, gęsto ulistniona, rozgałęziająca się tylko górą w obrębie kwiatostanu. Razem z kwiatostanem osiąga wysokość do 70 cm. Oprócz pędów kwiatowych roślina wytwarza również pędy płonne.  
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - liście  równowąskie o szerokości 1-2 mm, jednonerwowe. Górne liście drobne, ostro zakończone, o szorstkich brzegach i przeważnie przylegające do łodygi (12 wrze
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - preferuje gleby z dużą zawartością wapnia, o odczynie obojętnym lub zasadowym. Gatunek światłolubny i ciepłolubny.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) ma średnie wymagania uprawowe. Polecana na słoneczne rabaty bylinowe i do ogrodów wrzosowiskowych. Ładnie komponuje się z bylinami niebiesko kwitnącymi; nadaje się też na kwiat cięty.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) jest odporna na suszę, wymaga stanowiska w pełnym słońcu.
Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f.) - owocem jest owłosiona niełupka z puchem kielichowym o włoskach różnej długości. Nasiona rozsiewane są przez wiatr (fot. 24 września)




---------------------------------



Ożota zwyczajna (Galatella linosyris (L.) Rchb.f., syn. Aster linosyris (L.) Bernh.) - gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny astrowatych.
Zaliczana była do rodzaju ożota (Linosyris) jako Linosyris vulgaris DC. Według nowszych ujęć taksonomicznych prawidłowa nazwa tego taksonu to obecnie Galatella linosyris (L.) Rchb.f.
Nowej polskiej nazwy nie utworzono.

Występuje w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce.
W Polsce roślina rzadka. Występuje na Kujawach, Pomorzu Zachodnim, w Wielkopolsce, na Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej (tam jest dość częsta), a także w okolicach Przemyśla.

Pokrój - krzaczasty wyprostowany, oryginalne kwiaty.

Łodyga - wzniesiona, naga, gęsto ulistniona, rozgałęziająca się tylko górą w obrębie kwiatostanu. Razem z kwiatostanem osiąga wysokość do 70 cm. Oprócz pędów kwiatowych roślina wytwarza również pędy płonne.  

Liście - szarozielone, równowąskie o szerokości 1-2 mm, jednonerwowe. Górne liście drobne, ostro zakończone, o szorstkich brzegach i przeważnie przylegające do łodygi.

Kwiaty - zebrane w koszyczki o szerokości 8-10 mm, tworzące na szczycie łodygi baldachogrono. Okrywa koszyczków złożona z wąskich, ostrych i miękko owłosionych listków rosnących w kilku szeregach. Listki są zielonkawe i mają odgięte szczyty. W koszyczku wszystkie kwiaty rurkowate, brak kwiatów języczkowych. Kwiaty są żółte i wszystkie obupłciowe.
Kwitnie od (lipca)sierpnia do września.

Owoc - owłosiona niełupka z puchem kielichowym o włoskach różnej długości. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Korzeń - pod ziemią wytwarza grube kłącze.

Siedlisko - suche murawy, słoneczne wzgórza i zarośla (szczególnie z leszczyną i wiśnią karłowatą), zbocza wąwozów lessowych. Preferuje gleby z dużą zawartością wapnia, o odczynie obojętnym lub zasadowym. Gatunek światłolubny i ciepłolubny. Hemikryptofit.

Wymagania - pełne słońce (stanowisko wybitnie ciepłe), gleba umiarkowanie żyzna, sucha lub przeciętnie wilgotna o odczynie zasadowym, z wapniem; gleba średnio zwięzła lub gleba ciężka, gliniasta.

Uprawa - w naszych warunkach klimatycznych jest rośliną zimotrwałą. Polecana na słoneczne rabaty bylinowe i do ogrodów wrzosowiskowych. Ze względu na żółty kolor kwiatów ładnie komponuje się z bylinami niebiesko kwitnącymi, takimi jak aster gawędka czy mikołajek alpejski. Nadaje się na kwiat cięty. Rozmnażanie z sadzonek lub nasion. Gęstość sadzenia - 9-12 roślin na metr kw.

Ożota zwyczajna jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Niektóre jej stanowiska są zagrożone wskutek zarastania przez drzewa i krzewy w wyniku naturalnej sukcesji ekologicznej, a także wskutek działalności człowieka - zalesiania lub zaorywania terenów, na których występuje.


źródło 1, źródło 2,
synonimy nazw ożoty zwyczajnej
murawa kserotermiczna



.73.66.

ożota zwyczajna, aster złoty, aster złotowłosy, Galatella linosyris, Aster linosyris, kwiaty podobne do wrotyczu, ożota zwyczajna zdjęcia opis, aster złoty zdjęcia opis, aster złotowłosy zdjęcia opis, Galatella linosyris zdjęcia opis, Aster linosyris zdjęcia opis, ożota zwyczajna chwile zachwycone, aster złoty chwile zachwycone, Galatella linosyris chwile zachwycone, żółte kwiatki ożota zwyczajna, żółte kuliste drobne kwiaty, zdjęcia żółtych kwiatów, kwiaty łąkowe rzadko spotykane, oryginalne żółte kwiaty

4 komentarze:

  1. urocza - zajrzyj na jurę o ile dobrze pamiętam tam ja widywałem. W tej chwili nie kojarzę gdzie, ale chyba da się to znaleźć na necie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może kiedyś? Na razie muszę zadowolić się ogrodem botanicznym :-)

      Usuń
  2. Podobno jest to roslina miododajna

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Możliwe, ale skoro zanika, to jej udział w miodzie nie wydaje się być znaczący.

      Usuń