O, w żadnym razie nie udało mi się uwiecznić czarnuszki tak jakbym chciała! Pomimo dwóch podejść o różnych porach dnia, za każdym razem słońce mocno świeciło. No i to, że mogłam się do niej dostać tylko z jednej strony. Rosła tuż za ogrodzeniem tej samej posesji, gdzie znalazłam rojnika i zachwyciła mnie swoimi kwiatami, pierzastymi liśćmi, zadziwiającymi miodnikami i ozdobnymi owocami. Nigdy wcześniej nie widziałam takich roślin i, mimo, że rosły w czyimś ogrodzie, miały w sobie tę oryginalną dzikość i egzotykę, którą dostrzegam u wielu łąkowych roślin i chwastów. Jeśli troszeczkę uruchomić wyobraźnię, to można zrozumieć, że i one mnie zachwyciły.
Oczywiście, że nie miałam pojęcia jak zwą się te niesamowite kwiaty. Ufnie zwróciłam się jednak do wszechmocnego Internetu z hasłem "oryginalne kwiaty" i całkiem szybko znalazłam ich podobiznę :-). Jest to czarnuszka damasceńska, której opis podaję pod zdjęciami. Na wszelki wypadek dodaję jeszcze opis czarnuszki siewnej.
Co do czarnuszki ze zdjęć, noszę się z zamiarem zdobycia jednego owocu i wysiania nasion w jakimś dogodnym miejscu na łące, bym mogła kiedyś fotografować je do woli. Z drugiej strony... mam nasiona czarnuszki (tylko której? Pewnie siewnej), którą czasem używam do posypania drożdżowych bułeczek zamiast ziarenek maku. Z czarnuszką jako przyprawą zetknęłam się w Bułgarii. Czarne ziarenka nadają pieczywu bardzo specyficzny smak. Możliwe, że i te nasionka mogłyby wykiełkować...
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) z rodziny jaskrowatych |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena). Kwiaty są jasnoniebieskie, ale zdarzają się też białe |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) kwitnie od maja do sierpnia |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) tym różni się od czarnuszki siewnej, że pod kwiatem ma kilka pierzastosiecznych liści |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena). W Polsce jest rośliną uprawianą i dziczejącą z upraw. |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) z r. jaskrowatych. Wewnątrz kwiatu znajdują się dwuwargowe miodniki, przy czym ich wewnętrzna warga jest jajowata i tępa. |
Owoce - nagie i zrośnięte ze sobą mieszki o ścianach z wielkimi powietrznymi komorami. Początkowo są zielone, ale po dojrzeniu staną się brunatne. Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) - ulistnienie skrętoległe, liście podwójnie pierzastosieczne o nitkowatych łatkach. |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) |
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) ma ozdobne owoce. Na kwiat cięty wykorzystuje się głównie rośliny z owocami, które długo wytrzymują w wazonie |
------------------------
Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny jaskrowatych. W stanie dzikim występuje w Afryce Północnej, w Azji Zachodniej i na Kaukazie oraz w południowo-wschodniej i południowej części Europy. W Polsce jest rośliną uprawianą i dziczejącą z upraw (efemerofit).
Łodyga - rozgałęziona, wzniesiona, o wysokości 20-40 cm.
Liście - ulistnienie skrętoległe, liście podwójnie pierzastosieczne o nitkowatych łatkach.
Kwiaty - duże, promieniste, otoczone kilkoma wielokrotnie postrzępionymi liśćmi. Są jasnoniebieskie, ale zdarzają się białe, a u ozdobnych odmian również w innych kolorach. Zewnętrzne listki okwiatu są zazębione i mają zielone zakończenia nerwów. Wewnątrz kwiatu znajdują się dwuwargowe miodniki, przy czym ich wewnętrzna warga jest jajowata i tępa.
Kwitnie od maja do sierpnia.
Owoc - nagie i zrośnięte ze sobą mieszki o ścianach z wielkimi powietrznymi komorami. Początkowo są zielone, po dojrzeniu zmieniają kolor na brunatny.
Czarnuszka damasceńska jest rośliną owadopylna i miododajną.
Zastosowanie
- Roślina ozdobna uprawiana głównie na kwiat cięty do wiązanek, bukietów itd. Niektóre ozdobne kultywary, np. `Miss Jekyll` mają kwiaty pełne. Ozdobne są nie tylko kwiaty (w wazonie z wodą długo zachowują świeżość), ale również owoce i to głównie rośliny z owocami są wykorzystywane na kwiat cięty. Może być też uprawiana na rabatach.
- Roślina lecznicza o podobnych własnościach leczniczych jak czarnuszka siewna.
*************
Czarnuszka siewna (Nigella sativa L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Europy Południowej i Azji Zachodniej. W Polsce jest uprawiana i czasami przejściowo dziczejąca (ergazjofigofit).
Łodyga - wzniesiona i rozgałęziona o wysokości 20-50 cm.
Liście - podwójnie pierzastosieczne o równowąskich odcinkach.
Kwiaty - Dość duże, o średnicy do 3 cm, pojedynczo wyrastające na szczycie pędów. Działki kielicha białych do bladobłękitnych z błękitnym unerwieniem i szczytach seledynowych. Działki okwiatu szerokojajowate, przekształcone w dwuwargowe miodniki osadzone na trzonkach.
Owoce - składają się z 5 do 10 mieszków, całkowicie zrośniętych ze sobą, zwieńczonych zaschniętymi słupkami, o prawie dorównującej im długości. Zawierają czarne, trójgraniaste nasiona o smaku gorzkiej kawy i korzennym (muszkatołowym) zapachu.
Zastosowanie czarnuszki siewnej:
- Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: Nasienie czarnuszki – Semen Nigellae (Semen Melanthii, Z nasion wytwarza się olejek z czarnuszki siewnej – Oleum Nigelle (Oleum Melanthii aethereum). Nasiona zawierają dużo tłuszczu (do 40%), olejek lotny (do 1,5%), saponinę – melantynę (silnie trującą dla ryb, ale w dużych ilościach szkodliwą również dla organizmów stałocieplnych), garbniki, gorycz – nigellinę i alkaloid – damasceinę.
- Działanie: Żółciopędne, moczopędne, wiatropędne, przeciwbakteryne, przeciwbólowe, przeciwrobacze oraz rozkurczające na mięśnie gładkie, wzmaga wydzielanie mleka, poprawia trawienie, reguluje miesiączkę i wzmacnia odporność. Aby sporządzić odwar leczniczy należy łyżeczkę nasion zalać filiżanką wody i pić 2 razy dziennie. Czarnuszkę wewnętrznie stosuje się również w przypadku nieżytu oskrzeli, w chorobach wątroby, przy kamicy żółciowej, skąpomoczu. Zewnętrznie napary używane są przy trądziku, atopowym zapaleniu skóry i grzybicach skóry
- Sztuka kulinarna: czarne nasiona służą jako dodatek do pieczywa, do przetworów warzywnych, do aromatyzowania wina oraz w niewielkim zakresie do produkcji olejku eterycznego używanego w cukiernictwie. Mielone nasiona czarnuszki stanowią dobrą namiastkę pieprzu, gdyż u osób wrażliwych nie podrażniają błony śluzowej żołądka.
- Roślina ozdobna uprawiana na rabatach, a także na kwiat cięty do wiązanek, bukietów itp. (dekoracyjne są również jej owoce).
- Olejku czarnuszki używa się do produkcji perfum
- W starożytności używano jej jako panaceum. Znana była już w starożytnej Asyrii, wymienia ją też Biblia.
- Po raz pierwszy jej własności lecznicze opisał grecki lekarz Dioskurides.
- W dawnej Polsce była używana przez biedną ludność jako przyprawa zastępująca zbyt drogie dla ludzi przyprawy wschodnie.
- W sezonie wegetacyjnym 2008 prace badawcze nad uprawą czarnuszki siewnej rozpoczął Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Właśnie podziwiam czarnuszkę u Ciebie :)
OdpowiedzUsuńz nasionek do jedzenia nie zakiełkują pewnie , bo te spożywcze to pewnie traktują jakimś siuwaksem ,żeby nie pleśniały i nie przyciągały robaczków,
Oj, chyba nie ma czego podziwiać - czarnuszka piękna jako roślina, ale gdy teraz patrzę na te zdjęcia... eh - zgrzyt zgrzyt. Co do nasion, to faktycznie, nie wykiełkowały. Pozdrawiam
UsuńMoje wykielkowaly namoczyć do filmowego woreczka zostawić ,wypuszcza kiełki ,do ziemi i rosną moje w donicy
OdpowiedzUsuń