Drzewa z Botanika

Nie da się wszystkiego zobaczyć i spamiętać, dlatego dziś pokazuję zaledwie kilka gatunków drzew rosnących w poznańskim Ogrodzie Botanicznym. Takich, które w jakiś sposób zwróciły moją uwagę.
Na początek drzewo z jasnozielonymi pomponami. To kasztan jadalny, można by rzec - słynny. Wiecie chyba, na którym palcu kasztany są najlepsze?

Kasztan jadalny (Castanea sativa Mill.) – gatunek drzewa z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Dorasta do 35 m wysokości. Pień pokryty brunatną, głęboko spękaną korowiną. Korona gęsta, kulista. Młode pędy delikatnie omszone, później nagie (7 września)

Kasztan jadalny (Castanea sativa Mill.) – liście ustawione w dwóch prostnicach, młode pod spodem delikatnie omszone, potem nagie, sztywne. Blaszka liściowa piłkowana o ilości nerwów równej ilości ząbków. Liść długości 10-25 cm podłużnie lancetowaty, o nasadzie szerokoklinowatej. Owocem jest orzech, którego okrywa zielona kupula, pokryta gęstymi, ostrymi kolcami, pękająca 3-4 klapami, zawierająca 2 lub 3 nasiona. (4 sierpnia)

Poniżej największa metasekwoja chińska, jaka rośnie w Botaniku. Nie mogę jej pominąć, bo to na tym drzewie dopatrzyłam się latem cech charakterystycznych, których na młodych drzewkach wiosną nie było widać.

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – gatunek drzewa należący do rodziny cyprysowatych. Jest żywą skamieniałością pochodzącą sprzed ponad 66 mln lat.

A to pień innego osobnika z wzorcową tabliczką. Chciałabym znajdować je przy wszystkich roślinach, których nie znam.

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – to drzewo rośnie w poznańskim Ogrodzie Botanicznym od 1962 r., a zostało pozyskane z kórnickiego Instytutu Dendrologii, dokąd w 1949 r. sadzonki, bądź nasiona metasekwoi trafiły z Chin.

Dwa kłęki rosną w różnych zakątkach ogrodu. W jednym z nich drzewo było opisane jako kłęk amerykański, w drugim zaś - jako kłęk kanadyjski. Sądziłam więc, że są to dwa gatunki, a prawda jest taka, że kłęk bywa zwany i tak, i tak. Prawdopodobnie widziałam osobnika męskiego (nie miał owoców) oraz żeńskiego - z dużymi, płaskimi strąkami. Kłęki mają bardzo ładne liście, przyjemnie było odetchnąć w cieniu takiego drzewa..

Kłęk amerykański, zwany też kłękiem kanadyjskim (Gymnocladus dioica (L.) K. Koch) – gatunek drzewa z rodziny bobowatych. Jest to potężne dwupienne drzewo o wysokości do 30 m, z odrostami korzeniowymi. Ma nisko osadzoną, kopulastą i szeroką koronę oraz bardzo grubą i głęboko spękaną, szaroczarną korę.

Kłęk amerykański (Gymnocladus dioica (L.) K. Koch) – liście podwójnie pierzaste, o długości osi głównej do 80 cm, składające się z jajowatych lub owalnoeliptycznych listków. Po ich opadnięciu pozostają tylko dźwigające je grube gałązki. Bardzo późno rozwija liście. Liście mają ciemnozielony kolor i za młodu omszoną spodnią stronę blaszek.

Kłęk amerykański (Gymnocladus dioica (L.) K. Koch) –  owocem jest brązowy, gruby, twardy, szeroki strąk z galaretowatym słodkawym miąższem w środku. Ma długość do 15 cm. Nasiona duże, o łupinie grubej, lecz początkowo miękkiej.

Magnolie i tulipanowce są jednymi najstarszych i najbardziej prymitywnych drzew liściastych świata. Najdawniejsze okrytonasienne wytwarzające kwiaty pojawiły się ok. 132 mln lat temu (w kredzie) i, wg współczesnego stanu wiedzy, były to właśnie magnoliowate. W rodzaju magnolia wyróżnia się ok. 250 gatunków. 

Magnolia parasolowata (Magnolia tripetala (L.) L.) – gatunek drzewa należący do rodziny magnoliowatych. Na naturalnych stanowiskach rośnie w południowo-wschodnich rejonach Ameryki Północnej, gdzie dorasta do wysokości 12 m. W Polsce osiąga ok. 8 m wysokości. Korona zwarta, szerokości około 4 m  (12 września)

Magnolia parasolowata (Magnolia tripetala (L.) L.) – liście wyjątkowo duże, nawet do 60 cm długości, odwrotnie jajowate. Osadzone są parasolowato na wierzchołkach pędów (stąd polska nazwa tej rośliny). Jesienią przebarwiają się na żółto lub brązowo.. Kora ma własności lecznicze (leczy kaszel i przeziębienie).

Magnolia parasolowata (Magnolia tripetala (L.) L.) – owocem jest ciemnoczerwony, bardzo dekoracyjny owocostan (długości ok. 10 cm) złożony z mieszków. Początkowo owoce sterczą na końcach pędów, lecz w miarę dojrzewania stają się ciężkie i zwieszają się. Zawierają liczne nasiona, które chętnie zjadane są przez ptaki. (12 września)

Gatunek tulipanowca amerykańskiego opisałam na przykładzie wysokiego i, zapewne, dojrzałego drzewa. Nieopodal magnolii parasolowatej rosną jednak dużo młodsze i niższe tulipanowce. Na pewno należą do tego samego gatunku, o czym świadczy lirowaty kształt liści, ale ubarwienie ich jest nieco inne (matowa zieleń i to ciemniejsze użyłkowanie!). Poza tym wydały mi się grubsze i sztywniejsze (może to jakaś odmiana?). Do tego, już na początku lipca pod drzewkami leżały ich dziesiątki.
Niestety, nie zobaczyłam kwiatów - młode drzewa nie kwitną, a na dorosłym - kwiaty, jeśli były, ukryły się w wyższych partiach korony. 

Tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera L.) – gatunek drzewa z rodziny magnoliowatych. Tak jak m.in. magnolie, należy do najstarszych drzew liściastych świata (1 lipca)

Tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera L.) – liście mają charakterystyczny, klapowaty kształt przypominający lirę. Nazwa tulipanowiec wzięła się od kształtu kwiatów, które przypominają kwiat tulipana (1 lipca)

Tulipanowiec amerykański (Liriodendron tulipifera L.) – liście młodych drzew są zwykle głębiej klapowane i wyraźnie większe niż u dorosłych (1 lipca)

Oto kolejne, piękne drzewo o dużych liściach - surmia wielkokwiatowa, zwana katalpą wytrzymałą. Akurat trafiłam na okres jej kwitnienia.

Surmia wielokwiatowa, surmia okazała, katalpa wytrzymała (Catalpa speciosa) – gatunek drzewa liściastego z rodziny bignoniowatych. W Polsce dorasta przeciętnie do wysokości 15 m. W swoim naturalnym (Ameryka Północna) osiąga do 30 m wysokości i o koronie około 12 m średnicy. (1 lipca)

Surmia wielokwiatowa, surmia okazała, katalpa wytrzymała (Catalpa speciosa) – kwiaty pojedyncze duże, około 6 cm długości, zebrane w kwiatostanach o długości do 15 cm, o silnym zapachu, pojawiają się na przełomie czerwca i lipca (20 lipca)

Surmia wielokwiatowa, surmia okazała, katalpa wytrzymała (Catalpa speciosa) – liście jajowate o długości od 15 do 30 cm, z długim zaostrzonym wierzchołkiem (zazwyczaj nie są podzielone na klapy), od spodu liści owłosione miękkim kutnerem, młode liście barwy zielonej (20 lipca)

Surmia wielokwiatowa, surmia okazała, katalpa wytrzymała (Catalpa speciosa) – owocem są torebki przypominające strąki. Owoce nieliczne o średnicy około 1,5 cm i długości nawet do 45 cm

Widząc liście tego drzewa od razu wiedziałam, że to "koleżanka" robinii akacjowej. Zwieszające się gałęzie maskowały pień, ale podeszłam bliżej, by zobaczyć tabliczkę z nazwą. Jednak wcześniej moją uwagę przykuły ogromne kolce (cała masa) wyrastające z pnia i już wiedziałam, że to musi być glediczja trójcierniowa, o której dotąd tylko czytałam.

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – gatunek drzewa z rodziny bobowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. Osiąga wysokość do 30 m, posiada luźną i nieregularną koronę (4 sierpnia)

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – ze względu na ciekawy wygląd bywa sadzona w parkach miejskich. Szczególnie dekoracyjna staje się jesienią, gdy przebarwiają się jej liście. Oprócz typowej formy uprawiane są odmiany ozdobne.

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – ulistnienie skrętoległe. Liście złożone parzystopierzaste, długości 10-13 cm, złożone z 15-30 wąskich, symetrycznych i eliptycznych listków. Listki o barwie zielonej, niekiedy z żółtawym odcieniem, o zaokrąglonych wierzchołkach, okrągłych nasadach i gładkich brzegach.

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – pień i pędy pokryte licznymi, sztywnymi i długimi trójdzielnymi cierniami o długości nawet do 15-17 cm. Kora szarobrunatna do czarniawej, cienka, płytko spękana na odstające, podłużne, nieregularne listwy, wyraźnie chropowata (występują na niej liczne, drobne przetchlinki). Tu część pnia na wys. ok. 80 cm.

Glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos L.) – owocem są Płaskie, czerwonobrązowe i błyszczące, łukowate strąki o długości 15-40 cm, często powrozowato skręcone. Strąki i nasiona zawierają dużo węglowodanów, użytkowano je podobnie jak popularne rośliny strączkowe.

Na koniec oryginalny liść figowca pospolitego:

Figowiec pospolity (Ficus carica L.), zwany też figą pospolitą, figą karyjską, drzewem figowym lub figowcem owocowym – gatunek drzewa lub krzewu należący do rodziny morwowatych. Liście zarysie okrągłe, dłoniasto-3-5-klapowe, o średnicy do 12 cm. Z wierzchu ciemnozielone, szorstko chropowate, od spodu gruczołkowato owłosione.

W podpisach pod zdjęciami znajdują się linki do różnych stron, gdzie można znaleźć dodatkowe informacje o danym gatunku, a także zobaczyć inne zdjęcia.
Proszę mi wierzyć, opatrzenie zdjęć stosownymi podpisami i załączenie linków do uprzednio wyselekcjonowanych stron, zajęło mnóstwo czasu.


e85.87.

glediczja trójcierniowa, iglicznia trójcierniowa, Gleditsia triacanthos, surmia wielokwiatowa, surmia okazała, katalpa wytrzymała, Catalpa speciosa, magnolia parasolowata, Magnolia tripetala, kasztan jadalny, Castanea sativa, kłęk amerykanski, kłęk kanadyjski, Gymnocladus dioica, figowiec pospolity, Ficus carica,