12 listopada 2016

Metasekwoja chińska

Metasekwoja chińska to jeden z moich ulubionych gatunków drzew i to od pierwszego wejrzenia. Po raz pierwszy zobaczyłam je w parku, w czerwcu tego roku - kilka młodych drzew o wysokości kilku metrów. Wszystkie zachwycały jasnozielonymi, miękkimi igłami i pięknym układem gałązek.
W ich sąsiedztwie rosną również młode cypryśniki błotne i, przyznaję, w pierwszej chwili nie zauważyłam między nimi wyraźnej różnicy. Dopiero w domu podczas oglądania zdjęć stwierdziłam, że igły jednych drzew wyglądają jakoś inaczej - są krótsze i inaczej ustawione. Takie igły mają właśnie cypryśniki błotne, które opisałam jakiś czas temu.
Pora więc na metasekwoje, niezwyczajne drzewa, które (jako gatunek) pamiętają... dinozaury i moment kiedy pojawiły się pierwsze kwiaty, a przez dziesiątki milionów lat były świadkami dziejów Ziemi, których w całości nigdy nie poznamy. Drzewo to rosło również na naszych ziemiach, ale z czasem wymarło. Na długo przed pojawieniem się człowieka jedynym miejscem, gdzie ostały się metasekwoje (i zostały odnalezione dopiero na początku lat 40. XX wieku) były środkowe Chiny. 

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – gatunek drzewa należący do rodziny cyprysowatych, jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju metasekwoja.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – gatunek ten jest żywą skamieniałością pochodzącą sprzed ponad 66 mln lat. Był rośliną szeroko rozprzestrzenioną na półkuli północnej. Pod koniec oligocenu (ok. 23 mln lat temu), na skutek zmian klimatycznych i ich następstw, zasięg metasekwoi zaczął się stopniowo zmniejszać. W czwartorzędzie (ok. 2,6 mln lat temu) gatunek zachował się jedynie na stanowiskach reliktowych w Chinach.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – korona smukła, stożkowata, dość luźna. Konary zaczynają wyrastać nisko nad ziemią. (tu bardzo młode drzewko o wysokości kilku metrów)
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) –  korona bardzo regularna, stożkowata, stosunkowo szeroka, dochodząca zwykle prawie do samej ziemi.

Dorosła metasekwoja posiada... "pachy" (podłużne wklęśnięcia pod konarami). Bardzo młode drzewa jeszcze ich nie mają.

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – u nasady konarów zwykle występują osobliwe wklęśnięcia. Dorosłe drzewa mierzą 35 metrów wysokości (maksymalnie 50) i ok. 2,5 m średnicy pnia. Prawdopodobnie dożywa ok. 2000 lat. 
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – cechą rozpoznawczą są grzebieniasto ułożone, płaskie i miękkie, jasnozielone szpilki, które opadają na zimę wraz z całymi krótkopędami.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – wytwarza pojedynczy pień. Rośnie szybko i jest długowieczna. Po 10 latach osiąga około 7 m wysokości. 
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – miękkie i płaskie igły są rozmieszczone grzebieniasto na zielnych (niedrewniejących) krótkopędach.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – igły na wierzchołku lekko zaokrąglone, niekłujące, o rozmiarach 10-35 mm x 2 mm mają intensywną, soczyście jasnozieloną barwę. 
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – ustawienie igieł zarówno na krótkopędach, jak i krótkopędów na gałązkach jest naprzeciwległe, grzebieniaste. Igły wyrastające bezpośrednio na długopędach ustawione są skrętolegle.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) wraz z modrzewiami i cypryśnikami należy do niewielkiej grupy drzew iglastych zrzucających igły na zimę. Przed opadnięciem igły przeważnie przebarwiają się na kolor rdzawobrązowy.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – kora w młodości jaskrawo rudopomarańczowa, gładka i błyszcząca. Wcześnie zaczyna się łuszczyć siatkowato bardzo cienkimi pasemkami, zwijającymi się i odpadającymi pionowo. Kora wykazuje tendencję do mocnego nasiąkania wodą  (wówczas wyraźnie ciemnieje).
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – konar młodego drzewa
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – na wierzchołku oraz u nasady krótkopędu igły są krótsze
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) posiada pędy dwojakiego rodzaju. Długopędy trwałe, drewniejące, młode bardzo cienkie i delikatne, początkowo zielonawe, potem czerwonawo brązowe, przekształcają się w gałązki. Krótkopędy niedrewniejące (zielne), okresowe - opadają na zimę, długości 5-15 cm, zielone.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – niedrewniejące krótkopędy opadną jesienią. W porze listnienia przybierają żywą, trawiastozieloną barwę, później stają się nieco ciemniejsze.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – igły rozwijają się w drugiej połowie kwietnia. Jesienne opadanie igieł przypada na przełom października i listopada.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – rzadko zdarza się, żeby żyjące osobniki danego gatunku odkryto później niż ich kopalne szczątki. Drzewo zostało szczegółowo opisane w 1948 r., a rok później jego nasiona trafiły do Polski (wysiano je w ogrodach botanicznych w Krakowie, Warszawie i Kórniku).
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – pień prosty, widoczny do samego wierzchołka. Gałęzie średnio grube, rozmieszczone okółkowo, na dole prostopadłe do pnia, wyżej ukośnie wzniesione.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – wierzchołki koron wysokich już drzew rosnących w poznańskim Botaniku
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – najlepiej rośnie na podłożu żyznym i świeżym, a przede wszystkim wilgotnym. Jest drzewem światłolubnym, jednak znosi półcień. Na stanowiskach zacienionych może tracić igły, a nawet całe dolne pędy.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) - cienkie i delikatne długopędy tworzą zdrewniałe gałązki. Bardzo drobne, jajowate pąki odstają prostopadle od długopędów.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – pień dość gruby, u nasady często rozszerzony. U dorosłych drzew kora stosunkowo jasna, szarobrązowa do czerwonobrązowej, miękka i łuszcząca się pionowo wąskimi, włóknistymi pasmami tworzącymi czasem siatkowaty wzór. Drzewo wytwarza płytki i bardzo rozległy system korzeniowy, w którym główne korzenie biegną tuż pod powierzchnią ziemi.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) jest odporna na zanieczyszczenie powietrza oraz mróz, choć młode osobniki mogą w Polsce przemarzać
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – pień potężnego drzewa z Ogrodu Botanicznego w Poznaniu. Najstarsze metasekwoje rosnące w Polsce mają poniżej 70 lat i osiągnęły ok. 25 m wysokości. Z czasem będą miały wysokość 30-35 m (w Chinach do 50 m). Średnica pnia 0,75-1,5(2,5)m.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – drewno (twardziel) jest miękkie, jednak charakteryzuje się wręcz niebywałą trwałością i odpornością na gnicie (także na szkodniki).
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – w Polsce kwitną (w maju) tylko nieliczne drzewa, a zawiązywane przez nie nasiona mają małą zdolność kiełkowania lub nawet są płonne.
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) jest drzewem jednopiennym, nagonasiennym (nie wytwarza owoców). Szyszki są owalne do kulistych, małe, długości 15-25 mm, początkowo zielone i stojące. Dojrzałe szyszki są brązowe, zwisające na cienkich trzoneczkach (ok. 2 cm długości).
Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – z czasem te cienkie długopędy zdrewnieją i przekształcą się w gałązki

Swego czasu zwróciłam się o do Bio-forum pomoc w identyfikacji młodych drzewek spotkanych w Parku Nad Wartą. Właściwie chodziło mi o rozpoznanie drzew, które później okazały się cypryśnikami błotnymi. Otrzymałam jednak tak sprzeczne odpowiedzi, że tylko namieszało mi się w głowie. Najpierw stwierdzono, że cypryśnik to metasekwoja, a gdy dodałam zdjęcie metasekwoi stwierdzono, że oba to cypryśniki, tyle, że w różnych fazach rozwoju... (link)
Nie mogłam w to uwierzyć. Jak to? Czy drzewa o tak pięknych, jasnozielonych, miękkich w dotyku igłach, które natychmiast wzięłam za metasekwoję są jakąś cypryśnikową "podróbką", moją wielką pomyłką? Zwróciłam się z kolejnym zapytaniem, przedstawiając kolejne zdjęcia, ale... nikt już nie odpowiedział (link).
Zaczęłam szukać informacji i zdjęć przedstawiających metasekwoje chińskie. Cóż, same igły na zdjęciach nie zawsze wyglądały jednoznacznie. Natrafiłam jednak na pewien szczegół - pąki na długopędach. Oto one!

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – na środku fragment długopędu z utworzonymi małymi pączkami, z których w następnym roku powstaną  ulistnione krótkopędy.

Jednak nie było łatwo! Na młodych drzewach, oglądanych w czerwcu, a nawet w lipcu owych pączków nie było. Ani śladu! Już miałam się poddać, gdy będąc w Botaniku (na początku sierpnia) zadałam sobie trud, by odnaleźć "prawdziwe" metasekwoje. Takie z tabliczką, żeby nie było wątpliwości. Znalazłam i to kilka wysokich drzew, dużo starszych niż te "moje" z parku. I co?

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) –  te małe, ale wyraźne pączki wyrastające w kątach igieł na długopędzie są ważną cechą identyfikującą gatunek

Pąki były - na swoich miejscach i, jeśli się przyjrzeć, liczne i dobrze widoczne. Przyznaję, zobaczyłam je po raz pierwszy w życiu. Zaskoczyło mnie trochę, że są takie maleńkie.
Przyjrzałam się więc całym drzewom, kontemplując ich korę i pokrój, dotykam znajomych igieł (o tej porze były już raczej ciemnozielone). Przecież tamte drzewka z parku też muszą być metasekwojami! Może są za młode, albo je... przegapiłam? - kombinowałam.
Postanowiłam sprawdzić to jeszcze raz przy najbliższej okazji.

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) to drzewo ozdobne, sadzone głównie w parkach i ogrodach.
Kilka dni później, w połowie sierpnia, odwiedziłam młode metasekwoje i cypryśniki, rosnące w parku. Teraz wiedziałam już jak wyglądają dorosłe osobniki obu gatunków, więc pąki na drzewach, które cały czas brałam z metasekwoje, po prostu musiały(!) się znaleźć.
No i, oczywiście, były! Zatem miałam rację, upierając się przy swoim :-)
A dlaczego wcześniej nie zauważyłam tych pąków?
Bo ich nie było. Wyrosły latem, nie wiosną :-)

Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – młode drzewka


Mam nadzieję, że wybaczycie mi tę ilość zdjęć. Zamieściłam je dlatego, bo gdybym chciała zidentyfikować jakieś drzewo, sama chciałabym zobaczyć tyle, a nawet jeszcze więcej szczegółowych zdjęć.


-----------------------------------------



Metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) – gatunek drzewa należący do rodziny cyprysowatych, jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju metasekwoja. Gatunek jest żywą skamieniałością.

Metasekwoja chińska jest endemitem Chin. Rośnie na obszarze o powierzchni ok. 800 km² w środkowej części kraju. Nieliczne stanowiska naturalne metasekwoi chińskiej występują na osłoniętych górami terenach wyżynnych pomiędzy 700 a 1350 m n.p.m. Są to miejsca o dużych opadach, wilgotne lub nawet okresowo zalewane, najczęściej w pobliżu rzek i zbiorników wodnych, na brzegach pól ryżowych itp.


Pokrój - korona smukła, wąskostożkowata, dość luźna. Rośnie szybko i jest długowieczna. Prawdopodobnie dożywa ok. 2000 lat. Po 10 latach osiąga około 7 metrów. Dorosłe drzewa mierzą 35 metrów wysokości (maksymalnie 50) i ok. 2,5 m średnicy pnia.

Pień - dość gruby, u nasady często rozszerzony, prosty, widoczny do samego wierzchołka, u nasady konarów posiadający zwykle osobliwe wklęśnięcia. Gałęzie średnio grube, rozmieszczone okółkowo, na dole prostopadłe do pnia, wyżej ukośnie wzniesione, zaczynają wyrastać nisko nad ziemią.

Kora - u młodych drzew rudopomarańczowa, u starszych blado brunatna lub lekko żółtobrunatna. Łuszczy się pionowymi pasami.

Pędy - dwojakiego rodzaju. Długopędy trwałe, drewniejące, młode bardzo cienkie i delikatne, początkowo zielonawe, potem czerwonawo brązowe, przekształcają się w gałązki. Krótkopędy niedrewniejące (zielne), okresowe - opadają na zimę, długości 5-15 cm, zielone.

Liście - szpilkowate, płaskie i bardzo miękkie, niekłujące. Ustawione dwurzędowo na naprzeciwległych krótkopędach. Poszczególne szpilki o długości 1-3 cm są równowąskie. W porze listnienia przybierają żywą, trawiastozieloną barwę, później są nieco ciemniejsze. Jesienią przebarwiają się na żółto, łososiowo- lub rubinowoczerwono. Opadają wraz z pędami zielnymi w czasie przymrozków.

Kwiaty - rozdzielnopłciowe, wiatropylne. Kwiaty męskie zebrane licznie w zwisające, groniaste lub wiechowate kwiatostany długości do 10 cm. Pojedyncze kwiaty małe, kuliste. Kwiaty żeńskie zebrane w szczytowe, małe, zielone szyszeczki stojące na krótkich trzonkach. Roślina jednopienna.
Kwitnie w maju. W Polsce kwitną tylko nieliczne drzewa, a zawiązywane przez nie nasiona mają małą zdolność kiełkowania lub nawet są płonne.

Szyszki - owalne do kulistych, małe, długości 1,5-2,5 cm, najpierw zielone i stojące, po dojrzeniu brązowe, zwisające na długich (około 2 cm), cienkich trzonkach. Składają się z 20-30 naprzeciwległych, bardzo szerokich, tarczkowatych, po dojrzeniu znacznie rozchylonych łusek. Nasiona długości 2-4 mm, spłaszczone i oskrzydlone, ułożone na łuskach nasiennych po 6-9 sztuk. Dojrzewają od października do grudnia w pierwszym roku.

Korzenie - płytki i bardzo rozległy system korzeniowy, w którym główne korzenie biegną tuż pod powierzchnią ziemi.

Drewno - twardziel ma barwę czerwoną, na świetle ciemnieje w ciągu kilku godzin. Jest niebywale trwała i odporna na gnicie oraz szkodniki. Biel jest stosunkowo cienki i ma jasnożółte zabarwienie.


Warunki uprawy - metasekwoja posiada przeciętne wymagania glebowe, najlepiej rośnie na podłożu żyznym i świeżym, ale przede wszystkim wilgotnym. Poza tym jest drzewem światłolubnym; znosi jeszcze półcień, ale na stanowiskach zacienionych może tracić igły lub nawet całe dolne pędy. Gatunek odporny na mróz (młode osobniki mogą w Polsce przemarzać) i zanieczyszczenie powietrza.


Więcej informacji w źródłach - Wikipedia, Mojedrzewa,


e.81.28.


metasekwoja chińska, Metasequoia glyptostroboides, metasekwoja chińska wygląd opis, Metasequoia glyptostroboides zdjęcia informacje, metasekwoja chińska chwile zachwycone, Metasequoia glyptostroboides chwile zachwycone, najstarsze gatunki drzew,




12 komentarzy:

  1. Takie rośliny mają niesamowity urok - pomyśleć, jak długo przed nami one już były na Ziemi... Pięknie pokazane, cudowna, żywa zieleń

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wiek tego gatunku drzewa na mnie też zrobił wrażenie. Ciekawe, czy dinozaury skubały pędy metasekwoi?

      Usuń
  2. Zdjęcia cudne :) Drzewo zjawiskowe. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Detektywie Ty :)
    Bardzo ladne to drzewo-dinozaur. Cos jakby posredniego miedzy lisciastym a iglastym.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ach, byłabym bardzo rozczarowana, gdyby drzewo, które wzięłam za metasekwoję nie byłoby metasekwoją. Może zobaczysz je wiosną. Na pewno zwróci uwagę pięknym kolorem zieleni, no i swoim wyglądem :-)

      Usuń
  4. Piękne drzewo. Bardzo ładnie przedstawione na zdjęciach. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mam nadzieję, że jego identyfikacja nie sprawi nikomu problemu. Dziękuję :-)

      Usuń
  5. Niesamowite były koleje losów tego gatunku: od powszechnego występowania na wielkim obszarze, do znikomości występowania na malutkim obszarze. Krok dzieł gatunek od wymarcia. Dobrze się stało, że teraz to piękne drzewo jest już bezpieczne. Tak, piękne drzewo. Gałązki oglądane od spodu, na tle nieba, wyglądają niesamowicie, ich zieleń także jest ładna. Na pewno nie widziałem metasekwoi, a szkoda.
    Na pewno widziałaś miłorząb, Ty wszystko widziałaś :-) Piszę o tym gatunku, ponieważ ma jedną cechę wspólną z metasekwoją: jest niesamowicie stare jako gatunek, a spotyka się je czasami poza botanikami.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Widziałam miłorząb, też ciekawe drzewo. Może kiedyś je opiszę, ale na razie mam za mało zdjęć.

      Usuń