9 grudnia 2018

Goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea)

Przedstawiam dziś roślinę, której, ze względu na miejsce mego zamieszkania (nizina) nie mogłam spotkać w środowisku naturalnym. To górska goryczka trojeściowa rosnąca w alpinarium Ogrodu Botanicznego w Poznaniu, którą fotografowałam w okresie od 30 lipca do 10 października.
Niebieskie kwiaty w kształcie wydłużonego kielicha wyrastające wzdłuż symetrycznie ulistnionych pędów zaChwyciły mnie, oczywiście :-)
 
Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea) – gatunek rośliny należący do rodziny goryczkowatych [7 sierpnia]
 
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)  30 lipca
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
  
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)   

Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea) 10 października
Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)

Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea) - stanowisko w alpinarium Ogrodu botanicznego w Poznaniu  [13 sierpnia]

Dodane później...   3-11-2022
 
Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)  24 sierpnia

Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)  

Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)   21 sierpnia

Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)   7 sierpnia

Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)  

Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)  

Goryczka trojeściowagoryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea)  




--------------------------------------




Goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata (Gentiana asclepiadea L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goryczkowatych. Jeden z największych gatunków krajowych goryczek.
Rośnie w górach południowej i środkowej Europy, oraz na Kaukazie.
W Polsce jest pospolity w całym paśmie Karpat oraz w Karkonoszach. Spotkać go też można w Górach Świętokrzyskich i w okolicach Ojcowa (tam jest znacznie rzadszy).
Goryczka trojeściowa podlega ochronie częściowej.


Łodyga - wzniesiona, czasami łukowato zwisła, gładka i cienka. Osiąga 1 m wysokości.

Liście - długie, szeroko lancetowate lub jajowate, zaokrąglone przy nasadzie, na końcu zaostrzone, siedzące. Blaszka liściowa z wyraźnie widocznymi nerwami, całobrzega. Liście normalnie są ustawione naprzeciwlegle, ale u roślin rosnących w cieniu ustawione są naprzeciwlegle w dwóch rzędach.

Kwiaty - wyrastają po jednym, lub po dwa w górnej części łodygi z kątów liści. Korona o długości ok. 5 cm jest zrosłopłatkowa. Płatki korony mają barwę ciemno lazurową, błękitną, lub różową. Czasami (rzadko) zdarzają się okazy o białych kwiatach, zaliczane do formy albiflora. Z zewnętrznej strony korona jest jaśniejsza niż wewnątrz i ma podłużne smugi. Płatki w górnej części korony są silnie wywinięte na zewnątrz. Kielichy mają zrosło działkowe z 5 małymi ząbkami. Pręciki o białych pylnikach są zrośnięte i otaczają szyjkę słupka. Słupek ma płaskie, podzielone na dwie części znamię.
Kwitnie - od lipca do września. Przedprątne kwiaty zapylane są głównie przez trzmiele.

Owoc - dwudzielna, podłużna torebka. Zielono ubarwione, okrągłe nasiona posiadają skrzydełka.

Korzeń - długie, silnie poskręcane kłącze barwy żółtej.


Siedlisko - roślina górska. Rośnie na obrzeżach lasów, na polanach śródleśnych, halach górskich, na piargach, brzegach potoków, w kosówce, pomiędzy skałami. Jest częstym składnikiem ziołorośli górskich.
Jest niewymagająca – rośnie na różnych typach podłoża, zarówno na wapieniu, jak i na podłożu niewapiennym. W Tatrach dochodzi do wysokości 1900 m n.p.m. Najwyższe jej stanowisko znajduje się na Miedzianym.
Zwykle tworzy populacje liczące po kilkaset osobników, rzadziej kilka tysięcy.

Roślina trująca. Ziele zawiera trującą gencjopikrynę, korzenie - trujące alkaloidy (gencjaninę i gencjanidynę). U ludzi powodują one przekrwienie błony śluzowej i wzmożenie kurczliwości żołądka, nudności i wymioty. Zwierzęta nie jedzą tej rośliny ze względu na jej gorzki smak.
.
Zagrożenie i ochrona
W Polsce gatunek znajdował się pod ochroną częściową od 1957 r., jako jedyny gatunek goryczki nie objęty był ochroną ścisłą aż do roku 2004. Od 2014 roku ponownie podlega ochronie częściowej. Zagrożenie dla rośliny stanowi pozyskiwanie w dużych ilościach jej kłączy do celów leczniczych z naturalnych stanowisk.

Nazewnictwo
Przez górali nazywana była świecznikiem (przypomina nieco swoim wyglądem świeczniki kościelne).
Nazwa "goryczka" pochodzi od gorzkich substancji wytwarzanych przez rośliny z rodzaju goryczka.


Wikipedia,
inne strony,




u94.21.   (110)  TL125


goryczka trojeściowa, goryczka trojeściowata, Gentiana asclepiadea, goryczka trojeściowa opis zdjęcia, goryczka trojeściowata zdjecia informacje, Gentiana asclepiadea wygląd informacje, goryczka trojeściowa chwile zachwycone, goryczka trojeściowata chwile zachwycone, Gentiana asclepiadea chwile zachwycone, 


10 komentarzy:

  1. Piękna. Tyle pięknych roślin pokazujesz z Ogrodu Botanicznego w Poznaniu. Wiele razy byłam w Poznaniu, ale nigdy nie odwiedziłam Ogrodu Botanicznego. Muszę to zmienić. Pozdrawiam:):):)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję :-) Ja sama nie wiem, czy wiele z pokazywanych tu roślin rosnących w Botaniku widzę po raz pierwszy, bo otworzyły mi się oczy, czy może akurat zostały posadzone. Chyba długo jeszcze potrwa nim to odgadnę, czyli dobrze rozpoznam teren :-)
      Pozdrawiam serdecznie i szczerze zachęcam do odwiedzenia OB, bo naprawdę jest piękny.

      Usuń
  2. Hmmm, a ja nie pamiętam, kiedy ostatni raz byłem w Poznaniu :-) Muszę się koniecznie wybrać do Waszego Ogrodu, ale to już na wiosnę :-) Piękny zestaw zdjęć, jak zawsze i bardzo ciekawy opis.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję :-) Poznański Botanik jest czynny cały rok, choć w zimą w skróconych godzinach, no i wstęp jest bezpłatny. Oczywiście, najładniej jest w sezonie.

      Usuń
  3. Pięknie Ci temperatura barwowa wyszła!

    OdpowiedzUsuń
  4. Cudowny kolor:) Tego gatunku nie miałam jeszcze przyjemności podziwiać, ani w naturze, ani na zdjęciu

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kwiaty mają intensywnie niebieski kolor, więc od razu rzuciły mi się w oczy :-)

      Usuń
  5. Piękna roślina :) Niestety nie widziałam na żywo tego gatunku :(

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się, że mogłam pokazać tę krajową(!) piękność :-)

      Usuń