W wielu zacienionych miejscach - w lasach liściastych, zadrzewionych poboczach dróg, czy w zapomnianych kątach ogrodów króluje on - niecierpek drobnokwiatowy. Jego kwiaty są małe i blade, zwłaszcza na tle ciemnozielonych, ładnie skrojonych liści. Dawno temu został sprowadzony do europejskich ogrodów botanicznych - prawda, że wygląda całkiem atrakcyjnie? Pewnie nikt nie przewidział, z jaką łatwością wywalczy sobie wolność i z jaką łapczywością zagarnie cieniste siedliska, wypierając inne, rodzime rośliny. Jak tego dokonał? Ano, dzięki małym, ale jakże dalekosiężnym armatom (torebkom nasiennym) oraz rozłożystym liściom szczelnie okrywającym podłoże, uniemożliwiając wzrost innym roślinom.
W powszechności występowania niecierpka drobnokwiatowego dobre jest chociaż to, że w czasie długiego spaceru lub zabłądzenia w lesie, można się nieco pożywić smacznymi owockami. Jednak zebranie choćby garstki drobniutkich nasion będzie zajęciem dla zdeterminowanych :-) .
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) ma liście skrętoległe, jajowate i zaostrzone, zwężające się w oskrzydlony ogonek. Brzeg liścia piłkowany. |
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) ma kwiaty bladożółte, kremowożółte, do 1 cm długości, zgrupowane po 4-10 we wzniesionym gronie.. Kielich z prostą ostrogą, |
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) – roślina jednoroczna osiągająca 15-60 cm wysokości. Łodyga naga, pojedyncza lub rozgałęziona. |
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie i kosmetyce. |
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) |
--------------------------------
Niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora DC.) – gatunek rośliny należący do rodziny niecierpkowatych. Rozpowszechniony w całej Polsce. Kenofit, gatunek inwazyjny.
Pierwotnie występował w północno-wschodniej i centralnej Azji oraz wschodniej Europie. Sprowadzony w XIX wieku do ogrodów botanicznych, skąd szybko rozprzestrzenił się na obszar całego kontynentu (jego ekspansja była szczegółowo opisywana przez ówczesnych botaników). Początkowo ograniczał się do opanowywania siedlisk przekształconych przez człowieka, głównie jako chwast ogrodowy. Z czasem zaczął zajmować stanowiska w zbiorowiskach leśnych. Obecnie stanowi poważne zagrożenie dla wielu leśnych gatunków roślin, gdyż tworzy jednogatunkowe skupienia obejmujące całe poszycie lasu. Niecierpek drobnokwiatowy stanowi konkurencję dla gatunków roślin jednorocznych, w tym rodzimego niecierpka pospolitego, który zajmuje podobne siedliska, ale także bylin (np. pokrzywy zwyczajnej).
Pokrój - roślina jednoroczna, 15-60 cm wysokości. Ma zdecydowanie mniejsze rozmiary niż niecierpek gruczołowaty
Łodyga - naga, pojedyncza lub rozgałęziona.
Liście - skrętoległe, jajowate i zaostrzone, zwężające się w oskrzydlony ogonek. Brzeg liścia piłkowany.
Kwiaty - bladożółte, kremowożółte, do 1 cm długości, kielich z prostą ostrogą, zgrupowane po 4-10 we wzniesionym gronie.
Kwitnie od czerwca do października.
Owoc - podłużna torebka pękająca na 5 odwijających się klap. W trakcie dojrzewania dwa nasiona znajdujące się w torebce przesuwają się do górnej jej części. W dojrzałym owocu ciśnienie osmotyczne wynosi do 25 atmosfer. Silnie naprężone tkanki owocu w końcu pękają, zwykle przy dotknięciu, a nasiona wyrzucane są na odległość 4-6 m od macierzystej rośliny. Rozsiewa się sam (autochoria).
Pokrój - roślina jednoroczna, 15-60 cm wysokości. Ma zdecydowanie mniejsze rozmiary niż niecierpek gruczołowaty
Łodyga - naga, pojedyncza lub rozgałęziona.
Liście - skrętoległe, jajowate i zaostrzone, zwężające się w oskrzydlony ogonek. Brzeg liścia piłkowany.
Kwiaty - bladożółte, kremowożółte, do 1 cm długości, kielich z prostą ostrogą, zgrupowane po 4-10 we wzniesionym gronie.
Kwitnie od czerwca do października.
Owoc - podłużna torebka pękająca na 5 odwijających się klap. W trakcie dojrzewania dwa nasiona znajdujące się w torebce przesuwają się do górnej jej części. W dojrzałym owocu ciśnienie osmotyczne wynosi do 25 atmosfer. Silnie naprężone tkanki owocu w końcu pękają, zwykle przy dotknięciu, a nasiona wyrzucane są na odległość 4-6 m od macierzystej rośliny. Rozsiewa się sam (autochoria).
Częstymi czynnikami sprzyjającymi rozprzestrzenianiu się niecierpka drobnokwiatowego jest transport materiałów budowlanych, wykorzystywanych do budowy i remontów infrastruktury drogowej oraz zaśmiecanie.
Występowanie - w lasach liściastych, parkach, na cmentarzach, w ogrodach, w miejscach ruderalnych, na nasypach kolejowych.
Wymaga gleby żyznej i preferuje stanowiska cieniste. Roślina azotolubna.
Niecierpek drobnokwiatowy (a także inne gatunki niecierpków) znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie. Owoce niecierpków mają też zastosowanie kosmetyczne.
- Skład biochemiczny owoców jest bardzo bogaty - m.in. żywice, flawonoidy, kwasy i oleje.
- Maseczka odżywcza - ze zmiksowanych owoców nałożonych na twarz.
- Napar - do przemywania skóry i płukania włosów. Napar lub nalewka z żółtych kwiatów niecierpka (pospolitego?) nadaje siwym i jasnym włosom złocisty odcień.
- Ekstrakty etanolowe - jako dodatek do kremów i toników.
- Preparaty z owoców niecierpka działają przeciwzapalnie, leczą trądzik,koją atopową skórę, hamują wpływ androgenów na mieszki włosowe (zalecane przy łysieniu).
Roślina jadalna - nasiona jadalne na surowo, o smaku orzechowym. Cała roślina jest jadalna po ugotowaniu i odlaniu wody.
Źródła i linki: link 1, link 2, link 3, link 4,
.50.87.
O, widziałam tą roślinkę ostatnio :) Kurczę, tyle jest ziółek na trądzik, że już nie wiem co stosować, a co jedno to okazuje się lepsze! Wszystkie kosmetyki poszły w odstawkę i już tylko zioła stosuję, cera bardzo odżyła :)
OdpowiedzUsuńSpośród roślin, które dotąd opisałam, niewiele jest takich, które nie posiadają właściwości leczniczych lub zastosowań kosmetycznych, Zatem warto je poznawać i czerpać z naturalnej apteki/"drogerii" :-)
UsuńKażde zioło ma właściwości lecznicze
UsuńZwalczyć się go nie uda, pozostaje polubić ;-)
OdpowiedzUsuńW ogrodzie trzeba z nim walczyć, bo może zagłuszyć inne rośliny. No, albo rzeczywiście - polubić :-)
UsuńCiekawa i pożyteczna roślinka, choć ekspansywna. Pozdrawiam :)
OdpowiedzUsuńMnie również zaskoczyły jej właściwości. Pozdrawiam :-)
UsuńJako dziecko uwielbiałam "strzelać" z jego owoców ;-)
OdpowiedzUsuńA ja prawie w ogóle nie kojarzę tej rośliny z dzieciństwa - nie widywałam jej.
Usuń