25 maja 2014

Ażurowy motylek - witalnik nostrzak


Pewnie wcale nie zauważyłabym tego malutkiego motylka, gdyby nie to, że pochyliłam się nisko ku trawom, pośród których wypatrywałam kolejnego omomiłka. W pewnej chwili coś zamigotało ażurowo - był to właśnie delikatny i pełen uroku witalnik nostrzak. Jego skrzydełka wydawały się ciemnobrązowe, usiane białymi kropeczkami. Gdyby usiadł na białym czy kremowym podłożu wydawałby się "koronkowy". Jak dotąd spotkałam dwa osobniki z tego gatunku; pierwszego właśnie pośród traw, drugiego zaś pasącego się na żółtych kwiatach, prawdopodobnie, stulisza Loesela.
Pierwszy płochliwy, stale chował się, jakby szukał cienia, drugi zajęty spijaniem nektaru na kilku sąsiadujących roślinach (osłoniętych przed słońcem) nie zwracał na mnie uwagi.
Długo szukałam jego nazwy - przecież to malutki motylek, dość niepozorny, ale udało się. Teraz wiem, że należy do rodziny miernikowcowatych, których gąsienice galopują jak ta oraz, że ich nitkowate czułki pozbawione są buławki na końcu, co charakteryzuje motyle dzienne. Więcej informacji w opisie pod zdjęciami.

Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) to niewielki motyl o rozpiętości skrzydeł ok. 2,5 cm. Jego ubarwienie jest kremowo-brunatne.
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) żywi się nektarem roślin zielnych.
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata) preferuje tereny otwarte, ale ten wyraźnie krył się pośród traw
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) -  w Polsce jest motylem pospolitym. Hm, dlaczego dotąd go nie zauważyłam?
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) z wiosennego pokolenia. Dymorfizm płciowy u tego gatunku nie występuje.
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) - paskowany odwłok tego motyla jest nieco ciemniejszy niż kolor brunatny na skrzydłach.
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) - motyl z rodziny miernikowcowatych. Można go spotkać na łąkach, miedzach polnych, ugorach, brzegach lasów i przydrożach.
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) - dorosłe motyle można zauważyć latające w słoneczne dni wokół roślin zielnych (tu na stuliszu loesela)
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) -  skrzydełka w kratkę, odwłok w paski :-)
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) występuje od Europy Zachodniej po Japonię. W Polsce bardzo pospolity, z wyjątkiem Tatr.
Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) -


-------------------------



Witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata, Semiothisa clathrata) - motyl z rodziny miernikowcowatych, aktywny w ciągu dnia. 
Uwaga -  nazwa witalnik naostrzak jest błędna.

Jego zasięg obejmuje obszar od Europy Zachodniej po Japonię. W Polsce gatunek bardzo pospolity (z wyjątkiem Tatr).
W ciągu roku pojawia się w dwóch pokoleniach: wiosennym (od kwietnia do początku czerwca) i letnim (od końca czerwca do sierpnia). 
Gąsienice występują od maja do października.

Występowanie - na łąkach, miedzach polnych, ugorach, brzegach lasów i przydrożach. Preferuje tereny otwarte. Dorosłe motyle można zauważyć latające w słoneczne dni wokół roślin zielnych.

Wygląd witalnika nostrzaka:

Skrzydła
białe, kremowe lub żółtawe z brunatnym wzorem przecinających się linii - rysunek utworzony przez przyprószone ciemnymi łuskami żyłki oraz przepaski. Rozpiętość skrzydeł (20)23-(24)30 mm.

Odwłok paskowany brunatno-biały.
Czułki nitkowate bez zgrubienia na ostatnim członie
Dymorfizm płciowy niewidoczny.


Gatunki podobne  - Ematurga atomaria i rzadka Macaria carbonaria


Gąsienica witalnika nostrzaka - najczęściej zielona, ale może być także czerwonawa. Po stronie grzbietowej biegną niezbyt wyraźne linie, a po bokach jasna i dość szeroka przepaska.
Gąsienice żerują na koniczynie (Trifolium) i lucernie (Medicago).

Witalnik nostrzak, Chiasmia clathrata  -  systematyka:

Rząd:     motyle (Lepidoptera)
Podrząd:     wędzidełkowce (Heteroneura)
Nadrodzina:     Geometroidea
Rodzina:     miernikowcowate (Geometridae)
Podrodzina:    (Ennominae)
Rodzaj:     witalnik (Chiasmia)
Gatunek:   witalnik nostrzak (Chiasmia clathrata)



************



Rodzina miernikowcowatych (Geometridae) - opis

Duża rodzina motyli (ok.14 tys. gatunków) na ogół niewielkich motyli nocnych o delikatnej budowie, choć wiele lata także w ciągu dnia. W Polsce odnotowano nieco ponad 400 gatunków.
Nazwa rodziny wzięła się od sposobu przemieszczania ich gąsienic, które chodząc, przysuwają tył ciała do głowy i zginają się łukowato ku górze, po czym wyprostowują się „odmierzając” następną długość ciała.

Samice niektórych gatunków miernikowcowatych są bezskrzydłe. 

Czułki nitkowate lub grzebieniaste, bez zgrubienia na ostatnim członie, czym różnią się od motyli dziennych. 

Gąsienice ze zredukowanymi przednimi odnóżami odwłokowymi, poruszają się w charakterystyczny sposób, przybierając cyklicznie kształt litery omega.nie posiadają 3 par odnóży odwłokowych, przez co poruszają się wyginając środkową część ciała łukowato w górę i przemieszczając na przemian tył i przód ciała, co sprawia wrażenie odmierzania kolejnych odcinków przebytej drogi (zobacz jak).

Przedstawicielem miernikowcowatych jest m.in. piędzik przedzimek (Operophtera brumata), szkodnik drzew owocowych. Inni przedstawiciele miernikowcowatych są znanymi szkodnikami drzew.

źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4


Zobacz też wpisy:
33965

witalnik nostrzak zdjęcia opis, Chiasmia clathrata opis zdjęcia, Semiothisa clathrata obrazy opis, mały motyl biało brązowy,  miernikowcowate motyle, motyl mały odwłok paski, motyl malutki wzorek siatka, motyl chwile zachwycone,

2 komentarze:

  1. Tak się cieszę kiedy co rano tu zaglądam !!! Nawet jak nie ma niczego nowego to czytam dwa albo trzy poprzednie wpisy - tak na długość porannej kawy ;) heh normalnie się uzależniłam, a wszystko przez pospolitą szczeć :)
    P.S. Drugie zdjęcie niesamowite!
    Pozdrawiam,
    Kasia

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Doprawdy, jestem wzruszona. Po takich słowach człowiekowi może wyrosnąć druga para skrzydeł :-). Dziękuję i pozdrawiam.

      Usuń