21 maja 2013

Galop gąsienicy

A kuku!   Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
Ani myślę rozwodzić się w temacie robali, które interesowały mnie o tyle, by trzymać się od nich z daleka. To, że zdjęcia przedstawiają gąsienicę, każdy widzi. A ponieważ nie wiem (i nie zamierzam dochodzić, chyba, że ktoś życzliwy doniesie) larwą jakiego motyla lub błonkówki jest dzisiejsza bohaterka (w kolorze żółtawym, pastelowym długości 2 do 2,5 cm), dlatego umówmy się, że jest to dzięhonica (wym. dziĘ-HOnica). Tę osobliwą nazwę wymyśliło ongiś moje dziecko w wieku niespełna dwóch lat. Niestety, nie pamiętam jaką gąsienicę wówczas zobaczyło, że tak tę nazwę osobliwie wymawiało. W każdym razie, ja bym tego nie wymyśliła.
A, przypomniałam sobie właśnie - chodziło o gąsienice czołgu :-).
Ale okazja się trafiła, więc czemu nie? Z drugiej strony z robalami nigdy nic nie wiadomo, bo obserwując je, ni stąd ni zowąd, może powstać sensacyjny scenariusz  :-) 
    Gąsienice spotkałam na źdźbłach trawy pod brzozami na skraju zagajnika. Najpierw zauważyłam maleńkie jasnożółte kwiatki o trochę dziwnym, niezbyt wyraźnym kształcie. Chciałam chwycić główkę owego kwiatka (nie zerwać, tylko się przyjrzeć), a tu nagle główka kwiatka spadła na ziemię i rozwinęła w gąsienicę. Zdumiona rozejrzałam się dookoła i spostrzegłam, że jest tam ich całkiem sporo - jedne rozciągnięte wzdłuż źdźbeł traw i ledwie widoczne, inne przesuwające się żwawo w pionie lub poziomie. Kiedy zauważyłam jak niemal galopują, zabrałam się za fotografowanie - widok wart był uwagi! Nie było to wcale łatwe - gąsienice poruszały się szybko i zwinnie, raz w cieniu, raz w słońcu. Fotografując jedną musiałam zważać, by nie wejść w zbyt bliski (żaden bezpośredni, brr!) kontakt z innymi, było więc na co uważać.

Gąsienica. Kto zgadnie gdzie początek, a gdzie koniec?
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
. A kuku! Tutaj mam głowę! Choć mam 6 par oczek, widzę tylko światło i cień. Oj, chyba ktoś tu się kręci w pobliżu...
Lubię słoneczko. Widzicie jakie mam odnóża i posuwki? To dzięki nim trzymam się na źdźble trawy i zwinnie poruszam
. Idę, już idę. Myślicie, że to tak łatwo przebierać wszystkimi odnóżami?
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
. Kiedy dobrze chwycę się podłoża, przesuwam koniec ciała do przodu - dzięki posuwkom
Gąsienica. A teraz hop! I znów do przodu! To ci dopiero galop!
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
. O, a tutaj widać moje posuwki analne.
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
Moje wydłużone ciało składa się z segmentów (3 tułowia, 10 odwłoka) o dużym podobieństwie.
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
a. Nie jestem typową gąsienicą! Nie mam wypustki na grzbiecie. Za to jakie mam ładne przetchlinki, prawda? to te czarne punkciki - dzięki nim oddycham.
Czy ktoś wie, kim będę po przeobrażeniu? Szkoda, że chyba  nie motylem, bo one mają 5 posuwek. Tutaj widać moje trójkąty czołowe. Przyoczka (stemmata) mam bliżej aparatu gębowego gryzącego. Muszę jeść, żeby mieć siłę na przeobrażenie w imago.
Gąsienica. Na końcu odnóży (a jest ich 6) mam pazurki. Może dam je sobie pomalować? Hm, widzę, że nic nie rozumiesz. A właściwie czuję - przez oskórek.
Tak sobie myślę, że może jednak będę motylem - nie wiem tylko czy będę mieć długie czy krótkie skrzydła...
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)
 No, koniec sesji zdjęciowej. Muszę się zdrzemnąć. Pa!
Gąsienica piędzika siewieraka (Operophtera fagata)


Swoją drogą to ciekawe, czy owe białe punkciki, które można dostrzec na roślinach i gąsienicach to pyłki czy roztocza?


Dodane później
 
Dzięki informacji zawartej w komentarzu dowiedziałam się wreszcie, że jest to gąsienica piędzika siewieraka Operophtera fagata z rodziny miernikowcowatych (rodzinę tych motyli opisałam tutaj).

Bardzo dziękuję za pomoc w ustaleniu gatunku galopującej gąsienicy   :-) .

Opis motyla piędzika siewieraka   (Operophtera fagata, Scharfenberg, 1805)


Samce normalnie uskrzydlone (rozpiętość skrzydeł 28-40 mm), samice krótkoskrzydłe (RS 7-8 mm!). U samca tło przedniego skrzydła bladobrunatne. Przepaski lekko rozmyte, ciemnobrunatne, faliste. Pole środkowe na ogół wyraźnie zaznaczone. Tylne skrzydło białawe z dość wyraźną, ciemną przepaską.
Samica szara. Skrzydła wyraźnie większe i szersze niż u piędzika przedzimka, długość ich przekracza połowę długości ciała. Przednie skrzydło szare, czarniawe z ciemniejszą, obrzeżoną przepaską, tylne skrzydło jasnoszare ze słabo widoczną, ciemną przepaską. 

                          


Piędzik siewierak (Operophtera fagata, Scharfenberg, 1805) - samiec i samica    (źródło)




---------------------------------------



Gąsienica (łac. eruca) – typ larwy u motyli i błonkówek z podrzędu rośliniarek, jedno ze stadiów rozwoju. Charakteryzuje się miękkim ciałem o robakowatym kształcie i metamerii homonomicznej oraz obecnością nieczłonowanych przydatków odwłokowych nazywanych posuwkami. Jest przykładem larw polipodialnych.
Gąsienice w odróżnieniu od postaci dorosłych posiadają aparat gębowy gryzący, służący do pobierania pokarmu, który z kolei dostarcza budulca i energii do kolejnych przeobrażeń.
Gąsienica posiada również oczka proste umieszczone po sześć z każdej strony głowy. Są to prymitywne narządy rejestrujące tylko światło i cień.

Gąsienica pawicy grabówki
Wydłużone ciało gąsienicy składa się z segmentów (3 tułowia, 10 odwłoka) o dużym podobieństwie. Pokrywa je miękki, elastyczny oskórek, na którego powierzchni mogą występować szczecinki lub różnego typu wypustki. Trzy pary odnóży tułowiowych (stożkowate, krótkie, zakończone pazurkami) oraz od 2, poprzez 5 (u motyli) do 8 posuwek. W wardze dolnej zwykle znajdują się gruczoły przędne, z których wydzieliny tworzony jest oprzęd.
Zazwyczaj stadium larwalne trwa miesiąc lub dwa, a jeśli owad zimuje w formie larwy, to nawet dziesięć. Rozwój trociniarek i przezierników może przedłużyć się do kilku lat.


Budowa gąsienicy








A – głowa, B – segmenty tułowiowe, C – segmenty odwłokowe

1 – tarczka przedtułowiowa,
2 – przetchlinka,
3 – odnóża,
4 – posuwki,
5 – posuwka analna,
6 – tarczka analna,
7 – wypustka,
a – trójkąt czołowy,
b – przyoczko boczne (stemmata),
c – czułki,
d – żuwaczki,
e – warga górna

Informacje zaczerpnięte z Wikipedii (żywcem)



Zobacz też wpisy:



gąsienica jasnożółta, budowa gąsienicy, galopująca gąsienica,  jasnożółta gąsienica, przetchlinki, posuwki gąsienicy, gąsienica piędzik siewierak, gąsienica Operophtera fagata, gąsienica motyla miernikowcowate, gąsienica zdjęcia opis budowa, gąsienica zdjęcia chwile zachwycone

5 komentarzy:

  1. Odpowiedzi
    1. Tak, zdecydowanie nabrała uroku w powiększeniu :-). Dziękuję i pozdrawiam

      Usuń
  2. Nie ma lepszego opisu dla pierwszego zdjecia niz "A kuku" :D.

    OdpowiedzUsuń
  3. Bohaterką postu jest Operophtera fagata, "po naszemu" piędzik siewierak. Motyle pojawiają się masowo późną jesienią a gąsieniczki żerują od wczesnej wiosny na różnych drzewach liściastych (tu owe wspomniane brzozy).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo dziękuję za ustalenie gatunku! Myślę, że samca mogłam już kiedyś spotkać. Pozdrawiam :-)

      Usuń