27 maja 2013

Kwiaty tasznika pospolitego


Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) z rodziny kapustowatych

Lubię taszniki. Ujęła mnie ich prosta symetryczna budowa. Roślina jest uważana za chwast, choć posiada właściwości lecznicze. Jak dla mnie - to jeden z pięknych chwastów :-). Dekoracyjny motyw tasznika wykorzystałam kiedyś ozdabiając fronty mebli w pokoju urządzonym w klimacie letniej łąki.
Poniżej przedstawiam zdjęcia głównie bardzo drobnych kwiatów tasznika pospolitego, na które nawet nie zwraca się uwagi, przyglądając się wzniesionej łodydze ozdobionej wieloma strzałkowatymi nasadkami, przypominającymi serduszka. 
Tasznik pospolity znany jest także pod takimi nazwami jak: kaletki, bydlnik gryczka, sumki pastusze, tobołki pastusze, czy znajoma mi nazwa taszka "chlebek Baby Jagi".


Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) - kwiaty posiadają 4 działki kielicha skośnie odstające, 4 płatki korony (białe lub różowe), 1 słupek i 6 pręcików. Czasami brak płatków korony
 
Tasznik pospolity charakteryzuje się dużą zmiennością budowy, w zależności od warunków środowiska.

Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) jest rośliną azotolubną. 

 Kwiaty tasznika pospolitego są owadopylne lub samopylne. Pręciki i słupki dojrzewają równocześnie. Roślina kwitnie przez cały sezon wegetacyjny – od marca aż do późnej jesieni.
 
Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) ma drobne kwiaty, które tworzą grono na górnej, nieulistnionej części łodygi.

Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris)
 
Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris)  - 10 czerwca

Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) - jesienna rozeta liści  (20 października)

 
Dodane dużo później

Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) - owocem jest trójkątna łuszczynka z sercowatym wycięciem na wierzchołku. Nasiona w odpowiednich warunkach zachowują żywotność przez 5-6 lat.




--------------------------------



Tasznik pospolity (Capsella bursa pastoris) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych (dawna nazwa - krzyżowe).
Nazwy regionalne: bydlnik - lubelskie, gryczka - Mazowsze, kaletki - Małopolska, sumki pastusze - Podlasie, taszka "chlebek Baby Jagi"- Wielkopolska, tobołki pastusze - kieleckie.

Pierwotnie rósł w regionie śródziemnomorskim. Obecnie gatunek ten jest szeroko rozprzestrzeniony jako ogólnoświatowy chwast.
W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski: archeofit.

Pokrój  -  długość 20-40 cm. Charakteryzuje się dużą zmiennością budowy, w zależności od warunków środowiska.Łodyga Wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziająca się, pokryta gwiazdkowatymi włoskami, o wysokości 20-50 cm. 

Liście   -  przy ziemi tworzy różyczkę liściową, w której liście mają zmienny kształt; najczęściej są rozetkowe, podługowate, zatokowo wcinane, pierzastosieczne, czasami ząbkowane, a czasami, rzadko, bywają całobrzegie. Górne liście przeważnie ząbkowane i obejmują łodygę. Liście łodygowe są dużo mniejsze, siedzące i mają strzałkowatą nasadę. 

Kwiaty  -  drobne kwiaty tworzą grono na górnej, nieulistnionej części łodygi. W szczytowej części łodygi jest ono bardzo gęste, niżej rzadkie. 4 działki kielicha skośnie odstające, 4 płatki korony białe, lub różowe, 1 słupek i 6 pręcików. Czasami brak płatków korony. Kwiaty są owadopylne lub samopylne, pręciki i słupki dojrzewają równocześnie. Roślina kwitnie przez cały sezon wegetacyjny – od marca aż do późnej jesieni. 

Owoc  -  trójkątna łuszczynka z sercowatym wycięciem na wierzchołku. Zawiera zwykle 10-20 czerwonobrunatnych lub żółtobrunatnych nasion o długości ok. 1 mm. Dojrzewanie nasion trwa bardzo szybko – w ciągu roku roślina wydaje kilka pokoleń.  Nasiona w odpowiednich warunkach zachowują żywotność przez 5-6 lat.

Roślina jednoroczna lub dwuletnia (często różyczki liściowe zimują).

Kosmopolityczny gatunek synantropijny i roślina ruderalna. Roślina azotolubna.
Występowanie -  Rośnie przy drogach, na torach kolejowych, podwórzach, na wysypiskach śmieci, ugorach, w ogrodach. W uprawach rolnych i ogródkach bywa dokuczliwym chwastem. Wysiewa się z nasion, trudno go wytępić zabiegami agrotechnicznymi, gdyż rozwój rośliny od wykiełkowania do wydania nasion trwa bardzo krótko.


Tasznik pospolity jako roślina lecznicza:

  • Surowiec zielarski: ziele (Herba Bursae pastoris) zawiera biogenne aminy, takie jak: acetylocholina, cholina, histamina, oraz sole mineralne (głównie potasu), flawonoidy, garbniki, witaminę C, kwasy organiczne, olejki eteryczne. 
  • Działanie: ściągające, moczopędne, przeciwkrwotoczne. Ekstrakty zachowują przeciwkrwotoczne właściwości tylko przez 3 miesiące. Najbardziej skuteczny jest świeży sok z ziela. Preparaty z tasznika stosowane są przy małych krwotokach z przewodu pokarmowego, układu moczowego i nosa, a u kobiet do leczenia krwotoków z macicy i przy obfitych menstruacjach. 
  • Zbiór i suszenie: zbiera się całe pędy w okresie kwitnienia, suszy w temperaturze do 30 stopni Celsjusza. Nie należy zbierać roślin pokrytych szarobrunatnymi plamami, porażonych przez pasożytnicze grzyby. 
  • W medycynie tybetańskiej jest rośliną leczniczą stosowaną do leczenia oczu, biegunki i wzmacniania organizmu. 
  • Używany był w niektórych krajach do sporządzania sałatek oraz jako dodatek do zup.


tasznik pospolity, kaletki roślina wygląd opis, bydlnik gryczka roślina zdjęcia, Capsella bursa pastoris zdjęcia informacje, tobołki pastusze roślina zdjęcia opis, taszka chlebek Baby Jagi, chwast tasznik zdjęcia opis, tasznik pospolity chwile zachwycone

1 komentarz:

  1. a ja lubię też zapach tasznika...może mam dziwny gust ale mi się podoba :)

    OdpowiedzUsuń